Dwór Biskupi

Pierwsza  nyska siedziba biskupów wrocławskich znajduje się w południowo-wschodniej części miasta. Najstarsza wzmianka o istnieniu Dworu Biskupiego pochodzi z 1259 r. , kiedy to za panowania biskupa Tomasza pojawiło się określenie curia nostra in Nizia. Rok później w 1260 r. Henryk III wystawił dokument w domu biskupim domus epicopoli. W Nysie schronił się biskup Nankier w czasie jego konfliktu z wrocławską radą miejską. W Nysie też został wybrany jego następca Przecław z Pogorzeli. Biskup ten nazywany fortyfikatorem księstwa biskupiego otoczył miasto murami obronnymi. Dwór włączony w obręb murów miejskich zachował jednocześnie własny system obronny. Pierwsze większe przebudowy dworu nastąpiły w czasach biskupa Jodoka z Rożenberga, dla którego Nysa była głównym miejscem rezydowania. W 1458 r. kazał zbudować nową bramę z mostem prowadzącą bezpośrednio poza miasto. Brama ta wkrótce została zamurowana. Kolejne zmiany w wyglądzie siedziby biskupów powstały  z inicjatywy Jana Thurzo. Biskup ten kazał ponownie w 1510 r. wybić bramę  umożliwiającą wjazd  do dworu bez konieczności przejazdu przez Nysę. Pożar w 1525 r. spowodował duże zniszczenia zabudowań, które dzięki hojności biskupa Jakuba Salzy zostały odbudowane. Temu biskupowi przypisuje się m.in. także powstanie krytego mostku łączącego zabudowania dworu z gotyckim kościołem   bożogrobców.  Niestety widoczne jeszcze w latach 70 i 80 resztki tego mostku ze śladami otworów okiennych dziś są nieczytelną ruiną. W 1582 r. z fundacji kolejnego biskupa, Martina Gerstmana powstała wieża zegarowa. Biskup ten pokrył także miedzią dachy dworu oraz rozbudował budynki gospodarcze m.in. kuchnię, piekarnię i browar. Nie jest znany dokładnie wcześniejszy widok Dworu Biskupiego. Dopiero z widoku na miedziorycie Hayera z 1596 r. można określić jego wygląd. Już w tym okresie czasu pojawia się określenie zamek biskupi. Zamek tworzyły cztery skrzydła otaczające mały dziedziniec. W północnym i zachodnim narożu zamku znajdowały się baszty obronne. Trzecia baszta została postawiona w narożniku od strony południa. Zamek od pozostałych założeń dworu oddzielała fosa. Całość biskupiej posiadłości czyli zamek i otaczający go teren pełniący prawdopodobnie rolę gospodarczą tworzyła niemal prostokąt otoczony kanałem rzeki Białej. W 1615 r. biskup Karol Habsburg ufundował późnorenesansowy budynek ze znajdującą się w przyziemiu tzw. salą przyjęć. W 1670 r. przebudowano istniejący od średniowiecza młyn biskupi. Końcem XVII w. wzdłuż dzisiejszej ul.Grodzkiej zbudowano tzw.budynek główny. Na miejscu dawnej bramy umieszczono koliście sklepiony przejazd, ozdabiając go od strony miasta barokowym portalem z piaskowca. (Na nim znajdują się oznaczenia dawnych powodzi w Nysie). Zbudowanie nowej siedziby biskupów wrocławskich na przełomie XVII/XVIII w. zmieniło status Dworu Biskupiego. Pełnił on już głównie  rolę zaplecza gospodarczego i siedziby zarządu biskupiego. Dwór i pałac  łączył wysoki most poprowadzony ponad ul. Grodzką. Jego wygląd można zobaczyć dziś na grafice Wernera. W okresie władzy pruskiej  w latach 1810-1811 w dworze biskupim umieszczono warsztaty artyleryjskie. Nieco później w 1824 r. rozebrano główne części zamku i zbudowano nowe klasycystyczne budynki. Powstałe  między dwiema wieżami skrzydło południowe pomieściło warsztaty artyleryjskie. Zachodnią wieżę nadbudowano w XIX w. i przekształcono na cele mieszkalne. W 1945 r. Dwór Biskupi został mocno zniszczony.  Po wojnie w latach 50 i 60 przeprowadzono prace remontowe, które przystosowały zabudowania dworu do celów produkcyjnych i gospodarczych. W Dworze Biskupim od 1951 r. działała Spółdzielnia Inwalidów produkująca  m.in. meble tapicerowane. Spółdzielnia w ramach kooperacji produkowała także tapicerkę do samochodów Nysa. Kłopoty nyskiej Fabryki Samochodów Dostawczych spowodowały także problemy finansowe Spółdzielni Inwalidów, która ogłosiła upadłość w 2001 roku. Opuszczone zabudowania dworu powoli niszczały. Dopiero po latach, dzięki nowemu właścicielowi i jego ogromnej pracy Dwór Biskupi odzyskał blask i stał się dumą Nysy. Obecnie w Dworze Biskupim znajduje się stylowy hotel Court Park. W dawnych warsztatach artyleryjskich utworzono elegancką restaurację Mono Stereo. Na jej piętrze znajduje się obszerna sala balowa. Przylegający do restauracji budynek dawnej Sali przyjęć wkrótce stanie się salą koncertową. Z kolei w dawnym tzw. budynku głównym utworzono przytulny Dom Opieki.  Starannie utrzymany dziedziniec Dworu łączy wszystkie zabudowania i zaprasza do miłego wypoczynku.

 Za "Informacja Turystyczna Nysa"