MENU
Ul. Daszyńskiego, zdjęcie najprawdopodobniej zrobione na wysokości ul. Sienkiewicza w kierunku przystanku bazyliki.

Dodał: Sylwek° - Data: 2006-09-30 14:17:27 - Odsłon: 5096
Lata 1920-1940

Ulice mego miasteczka -6
Krótka rozprawa o Długiej ulicy

Ulica Ignacego Ewarysta Daszyńskiego to od średniowiecza po dzień dzisiejszy jedna z najważniejszych arterii Trzebnicy. Zawsze było to miejsce, gdzie (niegdyś w kramach, a dziś w sklepach) można było dokonać udanych zakupów. Od wieków średnich była to także trasa przelotowa, dawniej prowadząca do Urazu, a współcześnie do Obornik Śl., Wołowa i Lubina.
Ale od XIII wieku, przez sześćset lat, najważniejsze było to, że Lange Gasse (potem Lange Strasse, a wiec ulica Długa) łączyła dwa najważniejsze miejsca Trzebnicy – rynek i klasztor.
Jak wiadomo książę Henryk Brodaty ufundował klasztor w odległości ok. 700 m od istniejącej już trzebnickiej osady targowej. Stad mniej więcej połowa ulicy od Rynku (do dzisiejszej ulicy Solnej) należała do miasta, a część drugą, stanowiły ziemie klasztorne. Punktem granicznym była jedna z czterech drewnianych bram miejskich, nazywana nawet Bramą Ulicy Długiej. Za bramą, kończyło się miasto i zaczynały się Błonia (Anger), prowadzące do kościoła św. Bartłomieja i klasztoru. Ta część obecnej ulicy I. Daszyńskiego posiadała zdecydowanie bardziej rozproszoną zabudowę i nosiła nawet odrębną, sielską nazwę ulicy Pastwiskowej (Angergasse). Ponieważ ta część opisywanej drogi prowadzi w dół, używano także określeń: górna i dolna część Trzebnicy.
Na początku XIX wieku Brama Ulicy Długiej, podobnie jak inne trzebnickie bramy, została rozebrana, a Błonia zostały włączone do miasta. Ulica Długa stała się jednością, chociaż zauważyć warto, że do 1945 r. końcowa jej część (od połączenia z ul. Kościelną) nosiła odrębną nazwę Breite Strasse (czyli ulica Szeroka). No, ale nie było wtedy dzisiejszego Placu J. Piłsudskiego.
Na rysunkach Fryderyka Bernarda Wernera zabudowa górnej, sąsiadującej z Rynkiem, części ulicy wygląda imponująco. Stojące w zwartym szyku domy mieszczańskie, zwrócone szczytami w kierunku ulicy, posiadały pocienia, w których odbywał się handel. Zachowały się nieliczne fotografie tych domów, m.in. tego, w którym mieszkał pruski generał Fryderyk von Seydlitz. Ponieważ drewniana zabudowa miasta, stwarzała niebezpieczeństwo pożarów, na ulicy Długiej znajdowały się 2 lub 3 zbiorniki wodne dla gaszenia ognia. Z ciekawostek można dodać, że tuż obok bramy miejskiej mieściła się gospoda (dziś jest tam dom z nr 45), a na początku XIX w., na dzisiejszym skrzyżowaniu z ul. H. Sienkiewicza (dziś domy nr 33 i 35) był szpital miejski ewangelicki i katolicki.
Od XIX zmienił się sposób zabudowy miasta. Powstały najpierw domy szachulcowe, a po 1870 r. wznoszone są murowane kamienice czynszowe. Niektóre z nich zachowały się do dziś (mimo zniszczeń w 1945 r.). Szczególnie wyróżnia się kamienica z białej cegły (nr 43), która niestety została w barbarzyński sposób pozbawiona pierwotnych elementów ozdobnych i wymaga renowacji.
Po II wojnie światowej zmieniono nazwę ulicy, przydzielając jej patrona. Może nie była to do końca przemyślana decyzja, ale dziś po ponad 60 latach trzebniczanie bardzo się z tą nazwa zżyli. I chociaż dzisiaj w prawicowej rzeczywistości politycznej postać Ignacego Ewarysta Daszyńskiego jest nieco zapomniana, myślę, że jego życie, działalność patriotyczna i parlamentarna na przypomnienie i szacunek zasługuje. Urodził się w zaborze rosyjskim. Już w latach szkolnych uczestniczył w ruchu patriotycznym. Został za to usunięty ze szkoły, a jego rodzina musiała przeprowadzić się do Lwowa. W wieku dojrzałym związał się z socjalizmem i tej formacji politycznej pozostał wierny. Może nie jest to konieczne, ale dodam, że był to zupełnie inny socjalizm niż ten, który został nam tak skutecznie obrzydzony w czasach PRL, a dodatkowo w epoce „czerwonych baronów”. Ignacy Daszyński walczył najpierw o Polskę niepodległą, a gdy ona wreszcie powstała, dążył do tego by był to kraj sprawiedliwości społecznej, szczególnie broniąc demokracji parlamentarnej. Zwano go polskim Demostenesem, z racji pięknych, głęboko przemyślanych przemówień sejmowych. Ciekawe były jego relacje z marszałkiem Józefem Piłsudskim. W roku 1918 (7 XI) stanął na czele Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej w Lublinie, ale po przybyciu marszałka przekazał mu swą władzę. Natomiast po przewrocie majowym, a szczególnie po działaniach J. Piłsudskiego, których celem było ograniczanie roli parlamentu I. Daszyński przeszedł do opozycji. Szczególnie dramatyczny był dzień 31 X 1929 r., kiedy pełniący funkcję marszałka Sejmu Ignacy Daszyński, wobec faktu przybycia do parlamentu Józefa Piłsudskiego (był wtedy ministrem spraw wojskowych) wraz ze stuosobową grupą oficerów, odmówił rozpoczęcia obrad. Wypowiedział wtedy słowa, które przeszły do historii: - Pod bagnetami, rewolwerami i szablami obrad nie otworzę. O tym jak bardzo serio traktował swe zadania świadczy także fakt, że po wyborze na funkcję marszałka Sejmu, złożył swe funkcje partyjne, wypowiadając znamienne słowa: - Wiem dobrze, że moje urzędowanie marszałkowskie nie będzie funkcją beztroskiego życia. Polityki marszałkowskiej i żadnej innej uprawiać nie będę. Polityka jest rzeczą walczących często ze sobą stronnictw, ale nigdy Marszałka Sejmu. Taka postawa może dziś imponować.
Ignacy Daszyński zmarł w 1936 r., pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
O dzisiejszej ulicy Ignacego Daszyńskiego można byłoby napisać wiele. Jest to przecież najbardziej żywa ulica miasta, z wieloma sklepami i punktami usługowymi. Podziwiać na niej można piękno wielu odnowionych i nowowybudowanych kamienic. Irytuje ciągle nieuporządkowany ruch uliczny (marzy nam się ciągle trzebnicki deptak). Martwi niemal całkowity brak zieleni. Cieszy budowa nowych chodników. To ulica, o pięknych tradycjach, gdzie wciąż najbardziej tętni życie małego miasteczka, gdzie najczęściej spotykają się jego mieszkańcy.

Wojtek Kowalski

Tekst pochodzi z cyklu "Uliczki mego miasteczka" publikowanego na łamach Tygodnika Lokalnego NOWA Gazeta Trzebnicka.
www. nowagazeta.pl

  • /foto/10119/10119702m.jpg
    1870 - 1880
  • /foto/127/127294m.jpg
    1870 - 1900
  • /foto/127/127295m.jpg
    1880 - 1900
  • /foto/159/159387m.jpg
    1880 - 1900
  • /foto/6662/6662888m.jpg
    1887
  • /foto/6662/6662974m.jpg
    1887
  • /foto/6663/6663110m.jpg
    1887
  • /foto/167/167106m.jpg
    1890 - 1900
  • /foto/58/58420m.jpg
    1890 - 1905
  • /foto/329/329752m.jpg
    1900 - 1901
  • /foto/120/120468m.jpg
    1900 - 1910
  • /foto/159/159382m.jpg
    1900 - 1910
  • /foto/159/159390m.jpg
    1900 - 1910
  • /foto/187/187567m.jpg
    1900 - 1910
  • /foto/328/328402m.jpg
    1900 - 1910
  • /foto/332/332315m.jpg
    1900 - 1910
  • /foto/58/58911m.jpg
    1900 - 1920
  • /foto/100/100931m.jpg
    1900 - 1920
  • /foto/326/326848m.jpg
    1900 - 1920
  • /foto/436/436812m.jpg
    1900 - 1920
  • /foto/7150/7150379m.jpg
    1900 - 1920
  • /foto/98/98307m.jpg
    1900 - 1930
  • /foto/71/71753m.jpg
    1900 - 1945
  • /foto/208/208962m.jpg
    1902
  • /foto/7522/7522379m.jpg
    1908
  • /foto/10007/10007845m.jpg
    1910 - 1913
  • /foto/327/327247m.jpg
    1910 - 1920
  • /foto/343/343648m.jpg
    1910 - 1925
  • /foto/58/58664m.jpg
    1910 - 1945
  • /foto/10389/10389803m.jpg
    1912
  • /foto/7522/7522351m.jpg
    1915
  • /foto/107/107082m.jpg
    1920 - 1930
  • /foto/97/97447m.jpg
    1920 - 1940
  • /foto/107/107990m.jpg
    1920 - 1945
  • /foto/6386/6386097m.jpg
    1925 - 1945
  • /foto/6527/6527388m.jpg
    1926
  • /foto/6527/6527411m.jpg
    1926
  • /foto/6527/6527412m.jpg
    1926
  • /foto/6527/6527571m.jpg
    1926
  • /foto/6527/6527573m.jpg
    1926
  • /foto/6527/6527743m.jpg
    1926
  • /foto/6527/6527974m.jpg
    1926
  • /foto/6528/6528035m.jpg
    1926
  • /foto/5197/5197716m.jpg
    1930
  • /foto/368/368538m.jpg
    1933 - 1945
  • /foto/368/368539m.jpg
    1933 - 1945
  • /foto/125/125202m.jpg
    1935 - 1944
  • /foto/385/385179m.jpg
    1935 - 1944
  • /foto/385/385180m.jpg
    1935 - 1944
  • /foto/385/385909m.jpg
    1938
  • /foto/76/76468m.jpg
    1939
  • /foto/332/332565m.jpg
    1945 - 1950
  • /foto/406/406768m.jpg
    1947 - 1950
  • /foto/333/333576m.jpg
    1947 - 1953
  • /foto/333/333565m.jpg
    1948 - 1955
  • /foto/166/166398m.jpg
    1950 - 1955
  • /foto/166/166401m.jpg
    1950 - 1955
  • /foto/335/335246m.jpg
    1950 - 1955
  • /foto/166/166239m.jpg
    1960 - 1970
  • /foto/372/372346m.jpg
    1960 - 1970
  • /foto/332/332570m.jpg
    1964 - 1970
  • /foto/167/167023m.jpg
    1965 - 1970
  • /foto/359/359141m.jpg
    1965 - 1970
  • /foto/80/80676m.jpg
    1970 - 1975
  • /foto/160/160394m.jpg
    1970 - 1975
  • /foto/386/386037m.jpg
    1970 - 1975
  • /foto/6738/6738227m.jpg
    1970 - 1980
  • /foto/414/414202m.jpg
    1974
  • /foto/358/358259m.jpg
    1975 - 1980
  • /foto/408/408247m.jpg
    1976 - 1980
  • /foto/379/379404m.jpg
    1977
  • /foto/402/402849m.jpg
    1978
  • /foto/402/402852m.jpg
    1978
  • /foto/402/402855m.jpg
    1978
  • /foto/402/402881m.jpg
    1978
  • /foto/402/402997m.jpg
    1978
  • /foto/402/402999m.jpg
    1978
  • /foto/166/166052m.jpg
    2003
  • /foto/54/54995m.jpg
    2004
  • /foto/96/96816m.jpg
    2005
  • /foto/190/190986m.jpg
    2006
  • /foto/144/144473m.jpg
    2006
  • /foto/274/274451m.jpg
    2006
  • /foto/119/119406m.jpg
    2006
  • /foto/267/267220m.jpg
    2008
  • /foto/333/333449m.jpg
    2008
  • /foto/258/258250m.jpg
    2008
  • /foto/303/303390m.jpg
    2009
  • /foto/364/364063m.jpg
    2010
  • /foto/379/379940m.jpg
    2010
  • /foto/402/402581m.jpg
    2011
  • /foto/414/414835m.jpg
    2011
  • /foto/418/418960m.jpg
    2011
  • /foto/418/418961m.jpg
    2011
  • /foto/419/419319m.jpg
    2011
  • /foto/419/419333m.jpg
    2011
  • /foto/429/429380m.jpg
    2011
  • /foto/429/429381m.jpg
    2011
  • /foto/9119/9119624m.jpg
    2013
  • /foto/4832/4832916m.jpg
    2013
  • /foto/4836/4836400m.jpg
    2013
  • /foto/4836/4836402m.jpg
    2013
  • /foto/4836/4836411m.jpg
    2013
  • /foto/4836/4836452m.jpg
    2013
  • /foto/4839/4839320m.jpg
    2013
  • /foto/4839/4839344m.jpg
    2013
  • /foto/4821/4821190m.jpg
    2014
  • /foto/5181/5181301m.jpg
    2014
  • /foto/5064/5064951m.jpg
    2014
  • /foto/5064/5064956m.jpg
    2014
  • /foto/5065/5065834m.jpg
    2014
  • /foto/4992/4992282m.jpg
    2014
  • /foto/4992/4992287m.jpg
    2014
  • /foto/4992/4992297m.jpg
    2014
  • /foto/4992/4992328m.jpg
    2014
  • /foto/4992/4992341m.jpg
    2014
  • /foto/4992/4992342m.jpg
    2014
  • /foto/4992/4992359m.jpg
    2014
  • /foto/4992/4992379m.jpg
    2014
  • /foto/4992/4992391m.jpg
    2014
  • /foto/4992/4992403m.jpg
    2014
  • /foto/4992/4992414m.jpg
    2014
  • /foto/5175/5175911m.jpg
    2014
  • /foto/6745/6745102m.jpg
    2017
  • /foto/6776/6776778m.jpg
    2017
  • /foto/6776/6776799m.jpg
    2017
  • /foto/6776/6776840m.jpg
    2017
  • /foto/6788/6788177m.jpg
    2017
  • /foto/6788/6788178m.jpg
    2017
  • /foto/7490/7490712m.jpg
    2018
  • /foto/7490/7490724m.jpg
    2018

sylwek - zbiory prywatne

Poprzednie: Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego Strona Główna Następne: Hotel Zur Hoffnung (dawny)