Na kontynencie europejskim wśród szeregu oddawanych do użytku w pierweszej połowie XIX wieku lini kolejowych znalazł się odcinek łączący Wrocław z Oławą, którego oficjalne otwarcie nastąpiło 22 maja 1842 roku. Był to pierwszy odcinek Koleji Górnośląskich, wiodący od zagłębia węglowego, a także pierwsza kolej na obecnych ziemiach polskich. Pociąg składał się z 11 wagonów I i II klasy posiadającej łącznie 33 przedziały. W składzie pociągu były również trzy wagony III klasy nie posiadające przedziałów. 

Zdjęcie nr 1 Pociąg osobowy z trakcją parową przejeżdza przez most kolejowy  fot. M. Koprowski Pierwszy rozkład jazdy przewidywał czterokrotny codzienny przejazd na trasie Wrocław - Oława i z powrotem. Odległość 26 km pociąg pokonywał w ciągu 45 min., a koszt wynosił: I klasą 25 srebnuc groszy, II klasa 16 srebnych groszy a III klasa 8 srebnych groszy. Wiele ciekawostek wiąrze się z uruchomieniem pierwszej lini kolejowej . Pasażerowie przeżywali wiele emocji . Zdarzały się nawet wypadki zasłabnięcia. Dzienikarz - sprawozdawca zauważył także, że liczba podróżnych bywała niekiedy tak wielka, iż chcąc przewieźc wszystkich pasażerów z Wrocławia do Oławy i z powrotem trzeba było uruchamiać dodatkowy pociąg. Zapasowa lokomotywa i wagony były na szczęście do dyspozycji. Liczbę ludzi przewożonych codziennie szacowano na 800 osób (dziś wynosi ona około 20.000) Zdjęcie nr 2 Parowóz Tkt 48 fot. E. Dunicz i zbliżenie na koło fot. M. Koprowski,  Jeszcze w 1842 roku linie kolejową przedłużono do Brzegu, a w latach następnych do Opola i Gliwic, także w 1845 roku osiągnęla ona górnośląski okręg przemysłowy. Kolej na Dolnym Śląsku szybko się rozrasta. W 1843 roku oddano do użytku linię kolejową z Wrocławia do Świebodzic, a w latach 1844 i 1856 połączenienie z Wrocławiem uzyskała Legnica i Poznań. Rozrastająca się sieć lini kolejowych dostarczyła nowych miejsc pracy. W celu budowy lini kolejowyhc zaawiązywano spółki, na których czele stawali ludzie nowej epoki - inżynierowie i technicy, a także finanśiści i bankierzy. Wśród pionierów kolejnictwa na Dolny, Śląsku znanymi postaciami byli F.Th.Krause i B.Karsten.  Zdjęcie nr 3 Hala główna (hol kasowy) Dworca Głównego fot. R. Sołdek

Piewrsza połowa XX wieku przyniosła kolei olbrzymi postę technologiczny. II Wojna Światowa zahamowała ten rozwój a powstałe w jej wyniku zniszczenie odbudowywano z wielkim trudem. Na Dolnym Śląsku zniszczeniu uległo 60% długości lini kolejowych, 294 mosty i przepusty o łącznej długości 117 km, 66% długości tuneli. W gruzach legło 5 dużych parowozowni, 2242 budynki stacyjne i inne obiekty zaplecza technicznego. Z ogólnej liczby 870 parowozów tylko 11% było zdolnych do pracy.

Zdjęcie nr 4 Parowóz Ty2-88 Henschel, u. Sohn, Kassel 1944 fot. R. Dunicz

Jednak już w połowie 1946 roku długość czynnych lini kolejowych osiągnełą 2300 km (obecnie wynosi 3400 km). Na Dolnym Śląsku zelektryfikowanych zostało 1365 km lini, czyli 39,5%. Przez wrocławskie stacje PKP przejeżdza codziennie około 150 pociągów. W ciągu roku korzysta z nich ponad 18 milionów pasażerów. Wiele lini kolejowych zwłaszcza w jego południowo-zachodniej części biegnie przez malownicze tereny podgórza sudeckiego 

Zdjęcie nr 5 Autobus szynowy - 1991 r. propozycja dla ruchu miejskiego fot. R. Dunicz

Zobaczyć tu można zabytkowe budowle inżynierskie w postaci wiaduktów, tuneli i przepustów, których jest tu ogółem około 6900. Większość z nich to utrzymywanie w sprawności technicznej budowle z XIX i początków XX wieku. Opracowano na podstawie; Kolej na Dolnym Śląsku; 150 lat kolei na ziemiach polskich 1842-1992 Dolnośląska DOKP. Tekst: Wiesława Buchalik, Eugeniusz Pussak  1992

Zdjęcie nr 6 Początki kolejnictwa na Dolnym Śląsku