Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść




Stacja kolejowa Warszawa Główna, ul. Kolejowa, Warszawa
MacGyver_74: Przeniosłem :)
Budynek nr 1-9, ul. Chachaja Władysława, Wrocław
Zdzisław K.: W tle osiedle Nowy Oporów.
Brama Cesarska, Wrocław
Irena Wolanin: Dzięki.
Gronów
blatro: Dziękuję :)
Nastawnia, Wrocław
Popski: Założyłem obiekt.

Ostatnio dodane
znaczniki do mapy

MacGyver_74
MacGyver_74
Sendu
Sendu
Danuta B.
Danuta B.
Zbigniew Waluś
Danuta B.
Danuta B.
Alistair
Zbigniew Waluś
Zbigniew Waluś
Danuta B.
Alistair
Danuta B.
Danuta B.
Danuta B.
McAron
MacGyver_74
Mmaciek
Popski

Ostatnio wyszukiwane hasła


 
 
 
 
Kościół p.w. św. Wawrzyńca w Wojnowicach
Autor: kozak°, Data dodania: 2010-04-22 13:46:29, Aktualizacja: 2010-04-22 13:46:29, Odsłon: 2223

Zarys historyczny

W 1801 roku rozpoczęto budowę trzeciej już świątyni wojnowickiej, którą zakończono w 1803 roku, a konsekrowano w 1805. Wcześniejsza budowla z glinianego szachulca spłonęła prawie całkowicie w 1795 roku od uderzenia pioruna. Ocalały jedynie zakrystia i grobowiec, który jest najstarszą częścią obecnej świątyni. Warto zaznaczyć, że na początku XVII wieku Saurmowie zaczęli w Wojnowicach dokonywać pochówków w zbudowanej pod kościołem krypcie. Pierwszy w roku 1606, a było ich łącznie na przestrzeni dwustu lat kilkanaście.
Z okresu budowy nowej, murowanej świątyni pochodzi wyposażenie: obraz św. Wawrzyńca (obecnie w ołtarzu głównym – 1804), chrzcielnica z piaskowca (odnawiana w 1879 roku, zapewne zastąpiła tę z XVI wieku), rzeźba ludowa Matki Boskiej (barok ludowy – ok. 1800 r.). W 1803 roku przybyły dwa kolejne dzwony. Większy, ufundował Johann Franz graf Saurma zu der Jeltsch wraz z żoną Marią Anną księżną Nostiz Rieneck. Mniejszy to dar w imieniu dzieci: Johanna Moritza ur.1802 i Johanna Gustava ur.1797. Dzwony odlał Ernst Gottlieb Moretzki. Kościół był wtedy pozbawioną ozdób budowlą skierowaną ku wschodowi. Lekko cofnięty chór i prostokątną nawę pokryto tym samym stropem. Kościół miał zadaszenie gontowe, został przez fundatorów wyposażony w obrazy, rzeźby, dzwony i naczynia liturgiczne. Budowę świątyni i jej wyposażenie kontynuowano w latach 1840-1842. wymieniono wówczas starą sygnaturkę, którą mistrz Titze wykonał z szachulca. Musiano przebudować przedsionek, zadaszenie zastąpiono dachem płaskim, poszerzono grobowiec. Stary grobowiec przebudowywano jeszcze raz w 1861 roku, zapewne z tamtego czasu pochodzi olbrzymia liczba czaszek w podziemiach kościoła. Przybyły nowe obrazy, mosiężne świeczniki, krucyfiks.
Rosnąca potęga rodu Saurma von Jeltsch byłą widoczna w kolejnych przebudowach wojnowickiej świątyni. W 1873 roku ponownie nastąpiła zmiana pokrycia dachu, a w 1889 roku, zapewne pod wpływem konsekrowanej w 1864 roku świątyni w Chrząstawie ze wspaniałą ponad 60-metrową wieżą, wybudowano wieżę ceglaną, a przy chórze dołączono przypory. Wystrój chóru wykonany w klasycystycznym niebieskim wystroju, zapewne w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku, zastąpiono neogotyckim, lecz nie demontowano starego wystroju, lecz nabito nowy, który możemy oglądać obecnie po pracach konserwatorskich. W tym samym stylu wykonano ambonę, balustradę z balaskami i ołtarz główny. Ołtarze pochodzą z około 1890 roku i są wykonane w stylu neogotyckim. W końcu XIX wieku przybyły stalle, a od 1894 roku słychać było organy wybudowane przez Theinerta we Wrocławiu. Dzwony przetopiono w czasie I wojny światowej. Nowy ufundowano w 1926 roku. Ten też przepadł w czasie II wojny światowej – obecne pochodzą z 1979 roku.
W 1934 roku próbowano ratować konstrukcję kościoła, dobudowując od strony wschodniej dwie przypory z cegły. Jak się okazało, nie uratowały one, lecz tylko oddaliły remont kapitalny. Oto jak wyglądał kościół, według opisu z 1937 roku: "Otynkowana budowla ceglana. Dach łupkowy. Chór i nawa posiadają tę samą wysokość szczytową i takie same półkoliste okna. Na wschodniej ścianie chóru 2 nieotynkowane, silnie zwężające się przypory. Od strony północnej i południowej chóru symetrycznie dołączone zakrystia i loża pańska, o dachach jednopołaciowych. Neogotycka wieża wyrasta z trochę wchodzącej w bryłę budowli przybudówki przedsionka. Surowa budowla z cegły, ze schodkowym półkolistym portalem i łączonymi oknami ostrołukowymi. Ośmiokątny, spadzisty hełm łupkowy. Wnętrze wymalowane pod koniec XIX w. Płaski, tynkowany strop z płaskim sklepieniem. W przybudówce od strony południowej (loża) wejście do grobowca. W zakrystii podłużne sklepienie kolebkowe z lunetami. Grobowiec przesklepiony płaskimi kolebkami". Kościół, który od średniowiecza znajdował się na cmentarzu, był zagrożony nieprawidłowo odprowadzaną wodą deszczową. Budowli zagrażały też olbrzymie drzewa, posadzone na obrzeżach dawnego cmentarza. Zagrażał wreszcie dach, którego konstrukcję wyszczerbił czas.
W 1988 roku Wojnowice stały się częścią nowo powstałej parafii pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego w Czernicy, gdzie trwała budowa nowego kościoła. W tym samym czasie rozpoczęto prace konserwatorskie w wojnowickiej świątyni, a w 1994 roku, po zamknięciu stanu surowego kościoła w Czernicy, rozpoczęto etap odbudowy zabytku sakralnego w Wojnowicach; okres budowy i kapitalnego remontu objął lata 1994 – 1999. W zakres prac weszły przede wszystkim: odbudowa korony murów konstrukcyjnych, wymiana konstrukcji dachu i jego pokrycia (blacha miedziana), wymiana stropu, okien, instalacji, a także renowacji i konserwacja wszystkich elementów wystroju wnętrza: neogotyckiego ołtarza i obrazów. Główne płótno „Męczeństwo św. Wawrzyńca” – to obraz o wymiarach 248x137 cm – pochodzi z 1804 roku. Jego autorem jest Karl Sigismund, pochodzący ze znanej rodziny malarzy Knoefvel (Knoefvell, Knoefvelle).
Wśród obrazów znajdują się: "Chrzest Chrystusa" F. Wintera z końca XIX wieku, "Święta Rodzina" z początku XX wieku, "Św. Ignacy Loyola" z przełomu XVIII i XIX wieku, "Wniebowzięcie NMP" z 1910 roku. Po dziesięciu latach od początku konserwacji, obraz patrona świątyni, św. Wawrzyńca, diakona i męczennika, został 25 lipca 1999 roku umieszczony nad ołtarzem głównym. W kościele wojnowickim, dzięki staraniom księdza kardynała Henryka Gulbinowicza oraz poprzedniego proboszcza ks. Jana Kleszcza znajdują się także relikwie św. Wawrzyńca. Relikwie patrona umieszczone są w ołtarzu głównym.



Źródła:
1. Arkadiusz Muła, "Rys historyczny Gminy Czernica", www.czernica.iap.pl
2. A. Ziobro, "Poświęcony Wawrzyńcowi", Wiadomości Oławskie, 332 (1999).

/ / / / /