Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść




Kamienica nr 49 (dawna Rolnicza Szkoła Zimowa), ul. Kościuszki Tadeusza, gen., Szprotawa
chrzan233: Zmieniłem status obiektu na istniejący, nazwę obiektu na kamienicę nr 49. Obiekt istnieje i ma się całkiem nie najgorzej.
Pensjonat Olimpia (nie istnieje), ul. Karkonoska, Przesieka
chrzan233: Dopisałem do widokówek z wyd. Oscara Keila.
Pensjonat (dawny), Krynica Morska
tomimaki: Tak. A tu mamy takie coś: . Nie zauważyłem... Który obiekt zostawiamy?
Lutynia, Żagań
Olek Droń: Stifstmuhle - Flachsspinnere -
Hotel zum Weissen Ross (dawny), ul. Plater Emilii, Głubczyce
Hellrid: Zapis numeru 3, miał odniesienie do numeru archiwalnego a nie w terenie, więc przywróć z powrotem. AB1935: Hotel Weisses Ross, Breite Strasse 3.
Bank ING Bank Śląski placówka w Krapkowicach, ul. 1 Maja, Krapkowice
Hellrid: Los dla tego budynku nie był łaskawy, ponieważ go przebudowano, ale dalej jest bankiem - obecnie Bank ING, 1 Maja 2. Tutaj jest widoczny fragment budynku po lewej

Ostatnio dodane
znaczniki do mapy

Alistair
Hellrid
sawa
sawa
Hellrid
Zbigniew Waluś
Hellrid
chrzan233
chrzan233
Hellrid
Hellrid
mietok
Iras (Legzol)
Hellrid
Hellrid
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Alistair

Ostatnio wyszukiwane hasła


 
 
 
 
Historia parafii w Radawiu
Autor: McAron°, Data dodania: 2009-06-20 18:59:12, Aktualizacja: 2009-06-20 18:59:12, Odsłon: 4831

Opracował Ks. Józef Mucha na podstawie istniejącej Kroniki Ks. Wiktora Pokory i dokumentów parafialnych
W drugiej połowie XIII wieku książę opolski nadał jednemu ze swych rycerzy ziemię i lasy, które tworzą parafię Radawie. Rycerzem tym był Radowoj. Można z dużym prawdopodobieństwem nazwę Radawie wyprowadzić od nazwiska właściciela tej ziemi. Z jego przybyciem wiąże się powstanie licznych zagród chłopskich i pierwszego zamku rycerskiego w Radawiu. Sprowadził do istniejących już wsi Radawia, Kosic, Łąki i nowej osady, zwanej Nową Wsią chłopów i rzemieślników
z terenów opolszczyzny. Książę opolski Władysław przyjaźnił się z Czechami i z tego powodu
w czasie wojen prowadzonych przez Polskich Piastów te tereny były w tych latach nieustannie nękane przez wojska czeskie i polskie. O istnieniu miejscowości Radawie ze źródeł pisanych dowiadujemy się po raz pierwszy w r. 1305, Już wtedy Radawie składało dziesięcinę - czynsz na potrzeby Kościoła w biskupstwie wrocławskim. XIV wiek był wiekiem rozwoju gospodarczego, kulturalnego i społecznego. Książę Władysław Opolczyk jest fundatorem Klasztoru Jasnogórskiego w r. 1382 , w którym umieścił Obraz Czarnej Madonny z Bełca. W drugiej połowie XIV wieku osadnictwo na terenie Radawia rozwija się i powstaje wtedy wzdłuż traktu Opole – Olesno wieś Radawka.
W 1396 wybuchła znowu wojna pomiędzy Królem Władysławem Jagiełłą a księciem Władysławem Opolczykiem. Z powodu wojny gospodarka podupadła, liczba ludności zmalała. Zarządca tych ziem Ulryk z Radawia sprowadził wielu chłopów z ziemi Wieluńskiej i południowego Śląska. Pierwszy duchowny znany z nazwiska pracujący w Radawiu to Silwius, który zbudował małą kaplicę na miejscu dzisiejszego kościoła już w r.1411 r.. Przywiózł ze sobą relikwie św. Krzyża. Zapoczątkował naukę religii wśród dzieci wieśniaków. Zasłynął z umiejętności leczniczych i z wielkiego miłosierdzia dla biednych. Panowie radawscy wyposażyli tą kaplicę w potrzebny sprzęt liturgiczny. Silwius w czasie wojen husyckich 1428 – 1430 ten kapłan już sędziwy przybył z drużyną Szymka z Radawia pod Dobrodzień, gdzie odprawiał publiczne modły za rycerzy walczących z husytami..
Po upadku powstania husyckiego 1434 r. zaczęto szukać na opolszczyźnie sposobu na zgodne współżycie trzech narodów: Polaków, Czechów i Niemców. Opolanie połączyli się w jednym,
w dostrzeganiu i zwalczaniu krzywdy, niesprawiedliwości i kłamstwa. Mieszkańcy ziemi opolskiej tego czasu stanowią dzięki swojej postawie przemilczany przez naukę sąsiednich narodów typ prekursorów internacjonalizmu i renesansowego rozwoju myśli ludzkiej. Na tym to podłożu powstaje i rozwija się związek księstw i stanów śląskich. W trosce o utrzymanie równouprawnienia pomiędzy poszczególnymi grupami etnicznymi ogłasza się wiekopomny statut, że do spraw wewnętrznych nie należy dopuszczać obcokrajowców. Można określić, na podstawie ksiąg podatkowych, że w tym okresie liczba mieszkańców parafii Radawie wynosiła 250 mieszkańców. Większość ludzi utrzymywała się z rolnictwa. Następuje wzrost życia religijnego, powstają liczne bractwa kościelne,, buduje się kościoły,
np w Oleśnie św. Anny 1518. Nazwiska pierwszych proboszczów z Radawia nie są znane. Wiadomo, że utrzymywali się z pracy rąk własnych. Z biegiem czasu proboszcz zaczął posiadać mienie rolnicze, służące do zaspokojenia potrzeb kultu. Pozostałości wspomnianego mienia, pomniejszonego w czasie reformacji protestanckiej wymienia protokół wizytacyjny z r. 1679. Czytamy tam, że kościół w Radawiu posiada rolę długości 8 stadiów ,szerokości 12 lir. W r. 1500 buduje się nad brzegiem rzeczki Radawki w miejscu dawnej kaplicy nowy kościół.
Luteranie nie znaleźli wielu zwolenników w tych stronach. Byli to przede wszystkim ludzie mówiący innym językiem, prowadzili gorszące życie moralne, a ich ubogie świątynie nie mogły podobać się miejscowej ludności przywykłej do pięknych nabożeństw, procesji, figur i obrazów świętych. W okresie kontrreformacji na obszarze dwóch parafii Radawia i Zębowic było tylko 8 protestantów. Proboszcz miejscowy broni swych parafian przed wyzyskiem miejscowych panów, zakłada szkołę zimową. Pojawiają się w Radawiu książki drukowane. Agenda trzyjęzyczna, katechizm i żywoty świętych. Jest to czas Soboru Trydenckiego. Tym mądrym i odważnym proboszczem był Franciszek Młodziński.
W 1618 r. wybucha wojna trzydziestoletnia, która doprowadzi do takiego spustoszenia, że
w Radawiu zostanie tylko jedna trzecia ludności i przestanie istnieć jako samodzielna parafia aż do roku 1945. Od 1633 r. kościół w Radawiu staje się filią parafii w Zębowicach.
Kościół w Radawiu mimo połączenia z kościołem Zębowickim zachował w pewnej mierze swą odrębność. Nazywano go „adiuncta”, czyli placówką przyłączoną. Były dla Radawia odrębne księgi parafialne, odrębna rada parafialna i własne mienie do zaspokojenia kultu religijnego. W stosunku do kościoła radawskiego prawa patronackie posiadał pan w Radawiu Krzysztof Salawa a nie z Zębowic Blonkowski.. Proboszczem od 1671 w Zębowicach został Ks. Andrzej Klawa na terenie obejmującym dzisiejsze trzy parafie: bo i Radawie i Zakrzów. Jego zasługą jest nawrócenie aż 69 ewangelików. Utrzymywał nauczyciela nawet wtedy, gdy właściciele majątku od tego się uchylali. W Radawiu po niedzielnej mszy św., przeprowadza zawsze katechizację dzieci. W Radawiu odprawiano Msze św. co trzecią niedziele a Najświętszy Sakr. przechowywano w kościele w Zębowicach. W tym czasie, aby przywrócić dobre obyczaje po wojnie trzydziesto-letniej księża dbają o rozwój kultu religijnego. Przywrócono wspaniałość procesji Bożego Ciała, ożywiono kult Najśw. Serca P.J. i kult św. Anny.
W tym czasie wyruszyła pierwsza piesza pielgrzymka do św. Anny do Olesna. Kościół św. Anny okazał się wtedy za ciasny dla pątników przybyłych z całej okolicy. Dlatego rozbudowano ten kościół na kształt róży (1670r.) Rozwija się wtedy gospodarka dzięki wytapianiu rudy żelaznej, powstają tzw. dymarki. W Bzinicy k. Dobrodzienia urządzono warzelnię soli, którą przywożono z Wieliczki.
W czasie opanowania Śląska przez państwo pruskie Kościół katolicki był poddany prześladowaniu, ale ówcześni kapłani nie zniechęcili się trudnościami. Ks. Jan Przęsiglowski rozwijał działalność bractw i stowarzyszeń religijnych takich jak: bractwo Najśw. Sakr., Stow. Najśw. S.P.J. bractwo NMP, bractwo św. Anny. Jako jedno ze swych zadań uważał obronę wolności wyznania wiary przed naciskiem przemocy świeckiej. Potępiał plany utworzenia nacjonalnego Kościoła. Zwrócił uwagę na niebezpieczeństwo mieszanych małżeństw bez gwarancji katolickiego wychowania. Uchronił parafian przed laicyzacją. Ten proboszcz przeprowadził generalny remont kościoła w Radawiu
i wzniesiono nową wieżę. Powstała wtedy w połowie XVIII publiczna szkoła podstawowa w Radawiu, gdzie wykładano w j. niemieckim. Ale kazania w kościele i katechizacja odbywała się w j. polskim.
W tej szkole uczył organista miejscowy. Budynek szkolny utrzymywała parafia i wynagrodzenie za pracę pobierał nauczyciel z kościoła. Nauczyciel był równocześnie organistą. Pierwszy budynek szkolny powstał w pobliżu kościoła, nazywany równocześnie organistówką .
W latach wojny napoleońskiej upadła moralność wśród parafian. Natomiast pozytywnym wynikiem okupacji Napoleona było ożywienie języka polskiego, powstanie drukarni polskich nawet
w Oleśnie i drukowanie polskich pieśni religijnych. Rosną podatki na wojsko, chłopi domagają się zniesienia pańszczyzny. Następuje to 1.X. 1807 r. Zniesiono wszelkie klasztory na Śląsku, jeżeli nie zajmowały się leczeniem lub szkolnictwem aby zdobyć pieniądze na wojnę. Francuska armia uciekająca spod Moskwy w Radawiu zostawiła masowy grób swoich żołnierzy. Pruski rząd przeprowadził mobilizację wśród ludności śląskiej. Wojna spowodowała dalszy upadek życia moralnego w parafii. Pojawił się indyferentyzm religijny, obojętność przy zawieraniu mieszanych małżeństw na katolickie wychowanie dzieci. Spowiadano się tylko raz w roku. Wśród grzechów ówczesnych w połowie XIX wieku na pierwsze miejsce wybijały się: pijaństwo, karciarstwo, rozpusta
i kradzież. W Radawiu uwłaszczenie chłopów nastąpiło w r. 1818, ale tylko dla kmieci, a dla zagrodników dopiero 1850 r.
Ks. Mikołaj Śmiałek ur. w Radawiu w 1815 r. – jego dom stał na dzisiejszym żwirowisku. Ojciec miał tartak nad Radawka w odległości 2 km. pomiędzy Radawiem a Kosicami. Ks. Śmiałek został proboszczem zębowickim od 15.XI.1844 r. i postarał się, aby w Radawiu Msze św. były regularnie odprawiane w każdą niedzielę i święto, gdyż do tej pory odprawiano co trzecią niedzielę i co drugie święto. Ks. Mikołaj Śmiałek niezwykle energiczny pozostawił po sobie wielką fortunę , którą zapisał
w testamencie na budowę nowego kościoła, a także założył fundacje dla kościoła w Radawiu. Postarał się o to, aby naczynia liturgiczne były w Radawiu przechowywane w kaplicy w Zamku. Za jego obecności w 1844 r. dokonano renowacji ołtarzy , zakupiono do nich trzy obrazy, zakupiono obrazy Drogi Krzyżowej . Dzięki jego zabiegom relikwie św. krzyża w Radawiu uzyskują potwierdzenie prawdziwości w Rzymie. Dzięki zniesieniu pańszczyzny nastąpił rozwój życia gospodarczego, kwitło rolnictwo i rzemiosło. Naliczono w drugiej połowie XIX wieku 36 rzemieślników i robotników. Budowa linii kolejowej z Opola do Olesna dała pracę miejscowej ludności - r. budowy 1868. Znane są z tych lat trzy młyny: w Łące młyn Bucka,, i na Bąkowni młyn Krolla i Mendli. Szanowano zawód kowala, których było kilku w Radawiu. Liczba dzieci wzrasta i dlatego buduje się szkołę w Łące w 1880 r. Buduje się cegielnię w Kosicach i gorzelnie w Radawiu w latach 1870 - 1871. Majątkiem w Radawiu zarządza rodzina Schmakowskich, sprawują opiekę nad kościołem, budują kaplicę NMP obok kościoła w 1861 r., którą przeznaczyli na rodzinny grobowiec.
Kolejny proboszcz Ks. Jaroszek objął parafię wtedy, gdy rozpętało się na dobre prześladowanie Kościoła przez Bismarcka. Ks. Paweł Leja objął parafię 1891 do 1908 podkreślał, że tylko sprawiedliwość może odbudować wszystkie dziedziny życia ludzkiego.
Ks. Paweł Leja proboszcz zębowicki rozwijał działalność rozmaitych bractw kościelnych: bractwo trzeźwości, III zakon franciszkański, stowarzyszenie św. Izydora, i bractwo Najśw. Sakr. W 1983 r. zakłada nowy cmentarz w Radawiu na polu sołtysa Rajmana. W 1900 r. buduje kaplicę cmentarną. Ks. Karol Herold przyjmuje obowiązki proboszcza od 12.I. 1909 r. Należy do najwybitniejszych proboszczów w Zębowicach. Zbudował kościół za dwa lata, dzięki wielkiej fortunie, którą pozostawił po sobie Ks. Mikołaj Śmiałek. W czasie trwania I wojny światowej otoczył wielką opieką osierocone rodziny. Z samego Radawia na 800 mieszkańców wyruszyło na wojnę 140 mężczyzn. Nowe nieszczęścia w parafii były spowodowane przez powstania śląskie. Usiłowano księdza wciągnąć
w antagonizmy narodowościowe. W powstaniu z r. 1921 w Radawiu zginęło po stronie niemieckiej 16 żołnierzy a po stronie polskiej 8. Liczba rannych wyniosła 75 ludzi. Proboszcz Herold swoim łagodnym i pojednawczym podejściem do swych parafian zdołał usunąć, wiele zła wynikłego z zgubnej polityki narodowościowej. Rozwinęła swą działalność akcja katolicka. Powstały bardzo liczne róże różańcowe. W Radawiu 1.I. 1925 r. zapisało się do bractwa żywego różańca 285 członków, czyli dziewiętnaście róż. W 1928 od 18.XII do 25 XII odbyły się misje, które wygłosił O Werbista Jan Gabriel. Spowiedź
z powodu zimna odbywała się w szkole, gdyż kolejki spowiadających trwały kilkanaście godzien. Miejscami pielgrzymkowymi były nadal Góra św. Anny, Olesno, Trzebnica i pojedynczo pielgrzymowano do Częstochowy i Piekar. W skutek przemian społeczno politycznych za rządów partii hitlerowskiej pojawiły się trudności w duszpasterstwie. Ludności nakazano zmienić nazwiska polskie na niemieckie. Utrudniano działalność wszystkim stowarzyszeniom katolickim. Głoszono hasło, że Kościół opóźnia rozwój naukowo – techniczny. Mimo wielkich utrudnień w życiu religijnym to gospodarczo Radawie jako pierwsza z wszystkich wiosek w pow. Oleskim otrzymuje prąd elektryczny w 1923 r. Uregulowano bieg rzeki w Radawiu, poprawiono drogi, wybudowano nową szkołę w Radawiu.
Ks. Herold umiera w r. wybuchu drugiej wojny światowej 11.XI. 1939 r. W Radawiu wojna się skończyła 21.I. 1945 r. Pociągła za sobą wielkie ofiary w ludziach i ogromne spustoszenie materialne. W 1939 r. ludność Radawia liczyła 1250 m,mieszkańców. W czasie ostatniej wojny ok. 90 osób już nie powróciło z wojny do domu. W ramach powojennej akcji przesiedleńczej opuściły parafię 22 rodziny. Około 22 rodzin przybyło do Radawia w Polski centralnej. Proboszcz Nowotny dzielił los uchodźcy. Ks. Paweł Krawczyk rodak zębowicki był pierwszym księdzem, który po wojnie pełnił obowiązki duszpasterskie niejako w zastępstwie w skutek nieobecności Ks. Nowotnego. Po jego powrocie
z uchodźstwa wkrótce zmarł z powodu zatrucia wody w studni proboszczowskiej. Do wody dostały się bakterie z masowego grobu z pobliskiego cmentarza.
Parafia Zębowice aż do roku 1878 obejmowała nie tylko Radawie, ale i Zakrzów. Dopiero w r. 1878 powstała parafia Ligota Tur., do której przyłączono Zakrzów.
Radawie dopiero po zakończeniu drugiej wojny światowej w 1945 r. staje się ponownie niezależną parafią .
Lokalistą zostaje Ks. Alfred Waniek wyświęcony 1934 r. zamieszkiwał w Zębowicach, ponieważ nie miał mieszkania w Radawiu.
Aby wyręczyć swego proboszcza w Zębowicach zgłasza się do wojska i zostaje kapelanem wojskowym pod koniec 1944 r. i już do parafii nie wraca. Pozostał w Niemczech.
Kolejny lokalista to zakonnik Ojciec Adam HŁ±ttel. On wniósł prośbę do Kurii Opolskiej
o usamodzielnienie lokalii radawskiej. Nadszedł dekret ustanawiający parafię Radawie 15. XII. 1945 r podpisany przez Ks. Biskupa Bolesława Kominka. Jeszcze w tym samym miesiącu Ojciec Adam H. wyjechał do Lublińca i do Niemiec, nie znał bowiem j. polskiego. Od 15.XII. 1945 r. parafia Radawie otrzymuje proboszcza Ks. Leona Karę wyświęconego w r. 1934 r. ur. 11.IV. 1905 r., który żyje jeszcze do dziś w Domu Ks. Emerytów w Opolu. Ks. L. Kara wszczął starania o odzyskanie organistówki w celu urządzenia plebani. Powiększa rolę parafialną o 11,34 ha, pochodzącej z parcelacji majoratu radawskiego. Snuje projekt rozbudowy opuszczonego zamku na masywny kościół. Na terenie parafii stawia trzy krzyże, do których odbywają się procesje błagalne w dni krzyżowe. Przy pomocy profesora Reimanna zakłada orkiestrę i kształci organistów dla okolicznych parafii. W 1948 zostaje przeniesiony do Dziecimarowa.
Kolejny proboszcz administrator to Ks. Jan Różalski, który pracował tylko 8 miesięcy w Radawiu, otrzymał dekret do Rzymkowic – w 1959 r. wyjechał do Niemiec.
15.II 1949 r. zarządcą parafii Radawie zostaje Ks. Gustaw Łysik.
Już 20. IV. 1949 r. przyjmuje opiekę nad parafią Ks. Karol Jucha, który był proboszczem w Łomnicy. Następuje pomiędzy nimi zamiana parafii. W dniu 1.IV.1950 r. przedwojenna szkoła zostaje przekazana na własność parafii Radawie..
Ks. Karol Jucha pracuje w Radawiu do samej śmierci czyli do 22.XI. 1952 r.
W tym czasie zostaje uporządkowany plac przy kościele, dzięki dużej pomocy sołtysa Pawła Niczki, ojca Ks. Jerzego wtedy jeszcze kleryka.. Teren poniżej kostnicy obecnej dzwonnicy został podwyższony przez usypanie ziemi, która wybierano ze stawu pobliskiego i zwożono przy pomocy wózków na szynach wypożyczonych w Leśnej. Zaangażowanie parafian było wielkie.
Na jego miejsce przychodzi Ks. Wincenty Guzik dnia 21.I 1953 r.
W dniu 26.XI. 1958 r. przejmuje parafię po Ks. W. Guzik Ks. Wiktor Pokora. Odbiera parafie i kościół w dobrym stanie. Rola parafialna ma obszar 5,24 ha.
Ks. proboszcz Wiktor Pokora wymienia drewniane ogrodzenie przy dzisiejszej ulicy Szkolnej
na mur a częściowo na parkan drewniany w dniach od 2.V.1964 r. do 16.X.1964 r. Kamień zakupiono w Świbiu pow. Gliwice. Projekt ogrodzenia wykonał Hubert Kaczmarek z Olesna dawny parafianin.
W październiku r.1961 buduje Figurę MB Fatimskiej obok probostwa, naprzeciw kościoła
W 1965 r. południową część dachu na kościele wymieniono przykrywając stare gonty nowymi, uszczelniono hełmy wieży kościelnej i sygnaturki impregnowanymi gontami i zaimpregnowano wieżę kościelną. Prace te wykonano w czynie społecznym - ok. 500 roboczo godzin.
Remont dachu nad zakrystią wykonano 1968 r. rozpoczęto go w dniu 13.VIII. Wykonawcami robót byli Sikora Jerzy i Krzemiński Alfred.
18.IV.1966 r. buduje studnie na terenie przykościelnym głebokości: 3.80m
W latach 60 tych naprawiano instalacje elektryczną w kościele.
Na początku kwietnia 1966 r. ułożono pierwszy odcinek chodnika po prawej stronie kościoła.
250 c. x 117 .00 m. W latach 60-tych rozpętała się walka z Kościołem na terenach Ziem Odzyskanych w postaci nałożenia czynszu na wszystkie parafie. Ksiądz Wiktor Pokora jak wielu innych proboszczów nie płacił czynszu i z tego powodu był szykanowany i jego mienie poddawane było egzekucji.
W okresie proboszczowania Ks. Wiktora Pokory w corocznej pielgrzymce parafialnej na Górę św. Anny średnio brało udział 100 osób. Również często młodzież bierze udział w zamkniętych rekolekcjach na Górze św. Anny. Do Trzeciego Zakonu Sw. Franciszka należało 37 osób, liczne były także róże różańcowe.
Pod koniec swego życia Ks. Pokora do pomocy duszpasterskiej otrzymuje Ks. Tadeusza Słockiego. Podczas jego pięcioletniego duszpasterzowania w Radawiu miały miejsce prymicje Ks. Helmuta Nieszporek. Ks. Proboszcz Słocki organizował oazy młodzieżowe i liczne pielgrzymki, między innymi piesze do Sw. Anny dla ósmych klas, rowerowe na Górę św. Anny oraz liczne autokarowe na Jasną Górę, do Lichenia i do Trzebnicy. Wierni licznie pielgrzymowali jak za dawnych lat na Górę św. Anny
z okazji Odpustu ku czci Aniołów Stróżów. Prace remontowe wykonane w tym czasie podane zostaną w drugiej części tego referatu.

Kalendarium Księży zarządców parafią Radawie po wojnie:

Ks. Leon Kara od 18.XII. 1945 r. do 26.V. 1948 r
Ks. Różalski od 26.V. 1948 r. do 31.I. 1949 r
Ks. Karol Łysik od 6.III. 1949r. do 3.IV. 1949 r.
Ks. Karol Jucha od 18.IV. 1949 r. do samej śmierci - 22.XI. 1952 r.
Ks. Wincenty Guzik od XII. 1952 do XI. 1958 r
Ks. Wiktor Pokora od 15.XI. 1958 do 1.II. 1978 r.
Po jego śmierci Ks. Tadeusz Słocki do połowy września 1983 r.
od września 1983 do dziś Ks. Józef Mucha.

Historia kościoła w Radawiu

W r. 1500 buduje się drewniany kościół w miejscu dzisiejszego kościoła w Radawiu. Prawdziwa data budowy kościoła w Radawiu jest trudna do ustalenia. Na podstawie protokółu wizytacyjnego przeprowadzonego w r.1679 dowiadujemy się, ze już wtedy nie było ani na belce głównej wyrytego roku budowy, ani badający tą sprawę nie mógł ustalić tej daty pytając najstarszych nawet parafian, bo już wtedy nikt jej nie pamiętał, czyli kościół musiał być zbudowany przed rokiem 1600. W owym opisie stanu kościoła z roku 1679 jest wzmianka, o starej podłodze. A protokół z r. 1688 stwierdza nowe pokrycie dachu na wieży dzwonnicy. Skoro podawał takie szczegóły to nie mógłby pominąć daty budowy, gdyby ta była znana.
W czasie prac remontowych w r. 1933 r. odkopano pod prezbiterium szczątki starych fundamentów,
o tej samej szerokości, jaką miał kościół opisywany w protokóle wizytacyjnym z roku 1679, czyli 7 metrów.
W 1679 r. rozmiary kościoła wynosiły: 12.44 dł. 7 m. szeroki a obecnie dł. 24.20 m szeroki 8.5 m.
W 1817 r. powiększono nawę, stąd często opóźnia się datę budowy na XVIII wiek.
Konstrukcja kościoła wieńcowo - zrębowa to znak budownictwa rodzimego. Wystrój kościoła pochodzi z XIX wieku. Ołtarze z r. 1842. W 1899 nałożono na sufit i ściany wewnętrzne warstwę tynku, a ścianę północną wzmocniono stalowymi słupami.
Pierwszy tytuł kościoła to tytuł Krzyża św. następny w XVII w. Znalezienie Krzyża św. Obecny tytuł Podwyższenie Krzyża św. nawiązuje do zdarzenia z r.629 Styl budowy barokowy. Wieża nakryta dwoma hełmami, ośmioboczna, ściany pionowo szolowane. Wieża przebudowana w 1836 r. wys. 18.50 m. wyrasta z zachodniej części dachu. Cechy barokowe przypomina również sześcioboczna wieżyczka na sygnaturkę z baniastym hełmem nad środkową nawą, jak również łuki nad oknami
i głowice słupów podtrzymujących chór. Wieloboczne prezbiterium przypomina styl gotycki.
Podmurówkę pod kościół dodano wr.1817. Prezbiterium otrzymało betonową podmurówkę w roku 1933.
Pięcioboczny przedsionek przy głównym wejściu zbudowano dopiero 1951 r.
Tabernakulum nowe pancerne przeciwogniowe w r.1960. Wszystkie obrazy ołtarze z połowy XIX w. Obraz w ołtarzu głównym przedstawia scenę z uroczystości Podwyższenia Krzyża św. z r. 629 , cesarz Herakliusz niesie krzyż w otoczeniu świty. Obraz namalowany przez malarza F. Jakisch w 1842,
w bocznych ołtarzach ten sam artysta namalował obrazy Sw. Katarzyny i św. Anny z córeczką trzymającą w ręce małego ptaszka. Z roku 1844 pochodzi czternaście stacji Drogi Krzyżowej namalowanej na płótnie. Jeszcze nie były poddane konserwacji. W tym samym czasie w połowie XIX wieku zbudowano nową ambonę i chrzcielnicę z piękną rzeźbą przedstawiającą scenę chrztu Pana Jezusa nad Jordanem.
W latach 1978 – 83 przebudowano chór i poszerzono chór , przeniesiono schody na chór
z kościoła na zewnątrz, zbudowano zadaszenie obok kościoła z polowym ołtarzem, plac kościelny wyłożono trelinką, zbudowano piętro na probostwie i przedłużono dach na kościele od strony północnej dodając pod nim komórkę.
W 1984 r. zbudowano poniżej probostwa halę dla prowadzenia remontów kościoła (16m na 8 m. ). Kościół został pokryty podwójnym gontem, również obie wieżyczki. Gonty te w połowie wykonali parafianie w hali a drugą połowę wykonała firma P. Kurowskiego . Przeprowadzona została ekspertyza przez Inż. Stanisława Wojdona z Wrocławia i na jej podstawie wzmocniona została konstrukcja wieży przez dwa dębowe stemple. Woda spadająca z dachów została odprowadzona przez wybetonowane rynienki . Dzwony otrzymały mechaniczny rozruch i zegar. Ogrzewanie w kościele to elektryczne dwie duże dmuchawy, wcześniej trzeba było doprowadzić siłę do kościoła . Sufit w kościele został ocieplony wełną mineralną. Wymieniono już zbutwiałe podłogi w całym kościele. W czasie tej pracy odkryliśmy pod podłogą leżące kości ludzkie a po prawej części nawy głównej także ceglane sklepienie piwnicy, rozpoczynające się od drzwi bocznych a kończące się przy pierwszym stopniu prezbiterium. Wymieniona została mocno spróchniała boazerie na ścianach, ramy do obrazów Drogi Krzyżowej, z których zachowano ozdobne zwieńczenie i napisy w staropolskim języku, zrobiono nowy ołtarz, świecznik i ambonkę do czytań lit. Na chórze zamieniono spróchniałe deski na kolumnadę. Dwa słupy podtrzymujące chór otrzymały lepiej wyprofilowany kształt upodabniający ich do oryginalnych zabytkowych. Wszystkie okna zostały wymienione, na praktyczniejsze i ładniejsze, obecne okna przypominają witraże. Zostały one osadzone w zespolonych szybach. Tym samym
w zimie jest znacznie cieplej niż dawniej. Ramy drewniane wykonał warsztat stolarski Józefa Kurowskiego a szkło projektował i wykonał warsztat Matysek z Turawy. Kościół został odmalowany
w 1999 r. a ołtarze zakonserwowane i pomalowane w 2000 r. przez firmę Halupczok z Antoniowa. Trzy ołtarzowe obrazy olejne zostały poddane gruntownej renowacji w Opolu przez Ks. Profesora Edwarda Kucharza w latach 90- tych. Napis na belce głównej „Witaj krzyżu nadziejo jedyna” został zastąpiony na nowy „Te Deum Laudamus” z logo milenijnym i datami 2000 i 500.
Cmentarz przykościelny został uporządkowany, w r. 1987 usunięto stare lipy, które już w czasie burzy stanowiły wielkie niebezpieczeństwo dla kościoła. Z tego drzewa lipowego między innymi zrobiono ogrodzenie wokół kościoła i wokół nowego cmentarza. Ołtarz ambonkę i balustradę na chórze również nasi stolarze zrobili z tego drzewa lipowego. Cmentarz oczyszczono z wszystkich drzew, wycięto stare tuje i posadzono nowe. Na Kaplicy cmentarnej w latach osiemdziesiątych wymieniono wieżę, która i tak już była zniszczona z powodu uderzenia pioruna, i przełożono dachówkę, zbudowano tam szopę na narzędzia pogrzebowe i ubikację, doprowadzono wodociąg. Postawiono nowe ogrodzenie wokół cmentarza z drewnianych sztachet a przy szosie wymurowano słupki i obłożono je kamieniem łupanym i założono metalowe przęsła.
Na probostwie przełożono dachówkę, wymieniono wszystkie okna na nowe z zespolonymi szybami, obniżono w dwóch pokojach sufity, wymieniono piec centralny, łazienkę i kuchnię wykafelkowano, odrestaurowano stodołę, wymieniono zadaszenie z dachówki na blaszane, ankrowano ścianę południową, wymieniono dwie bramy, doprowadzono wodociąg na probostwo i na Pole Legnickie.
Na tzw. Polu Legnickim parafianie zbudowali Figurę Matki Bożej Ocalenia 1996 r. według projektu plastyka z Dobrodzienia Pawła Mrozka . Na tym terenie pragniemy zbudować małą Golgotę Maryjną złożoną z siedmiu stacji przypominających siedem Boleści Matki Bożej. Do dziś zbudowana została pierwsza stacja. Do Figury Matki Bożej Ocalenia udaje się co miesiąc w lecie fatimska procesja ze świecami. Nazwa Pole Legnickie została przyjęta dlatego, że na tym miejscu zatrzymuje się na nocleg co roku ponad dwa tysiące pielgrzymów z diecezji legnickiej.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości po r. 1989 po wielkim exodusie na Zachód parafia liczy obecnie ok. 850 osób. A przed rokiem 1989 liczyła 1250. Od trzech lat liczba parafian się zmniejsza z braku noworodków . Rodzi się co roku od 4 do 6 dzieci a umiera z ok. 15 osób. Gro mieszkańców to emeryci, głównie hutnicy. Na miejscu nie ma miejsc pracy poza szkołą, przedszkolem Domem Pomocy Społecznej , dwoma ogrodnikami i jednym stolarzem. Z cegielni pozostały tylko mury
i komin. Nasi parafianie pracują w Hucie w Ozimku, w Koroplaście w Dylakach i u stolarza Klera
w Dobrodzieniu. Dorywczo wszyscy jeszcze sprawni fizycznie pracują w Niemczech.
Młodzież kształci się zasadniczo w szkołach zawodowych do wyjątku należy aby ktoś kończył studia wyższe . Między innymi mamy jednego kleryka Adriana w Wyższym Seminarium Duchownym
w Opolu, który w tym roku kończy studia.
Parafia Radawie od wojny ma aktualnie pracujących kilku kapłanów. Dwóch misjonarzy Oblatów. Są to bracia Chrószcze: Franciszek Dyrektor Prokury Misyjnej w Poznaniu i Alojzy w Kamerunie.
Ks. Henryk Mitka w Niemczech, Ks.Radca Jerzy Niczka emeryt w Radawiu, Ks. Jerzy Czech pracujący w Niemczech, Ks.Ginter Kurowski w Raciborzu i Ks. Artur Schreiber w Niemczech. Można by jeszcze wspomnieć Ks. Biskupa John Walter Jańta Biskupa Ordynariusza z Teksasu, którego korzenie sięgają Radawia i Zębowic.
Pielgrzymki: Co roku na Aniołów Stróżów Góra św. Anny. Co roku I Komunia św. na Jasną Górę, Trzebnica do Grobu św. Jadwigi, Licheń, dawniej Niepokalanów, niedalekie pielgrzymki z okazji odpustów do sąsiednich parafii. Niestety frekwencja na pielgrzymkach słabnie od kilku lat.
W Dzwony 3 nowe ( Józef waga 647 kg Bartłomiej 370 kg i Jan 246 kg ) odlane w Hucie Ozimek zawieszono w r. 1957 w wieży kościelnej . Wymieniono wszystkie gonty na kościele po wojnie:
w 1949 r. stronę północną, w 1965 południową i zachodnią..
Kościół w Radawiu został ujęty w katalogu Zabytków Sztuki w Polsce w tomie VII województwo opolskie zeszyt 10 - powiat oleski wydany przez PAN Instytut Sztuki PAN w Warszawie 1960 r. Sklasyfikowano go w grupie II.
Organy prawdopodobnie w ostatnie lata XVIII wieku a na pewno były już 1844 . Wyremontowane
w 1931 r. 8 głosów.. dziś nieczynne.

Opracował Ks. Józef Mucha na podstawie istniejącej Kroniki Ks. Wiktora Pokory i dokumentów parafialnych.
Radawie dnia 23.XI 2000 r.


Za: http://74.125.77.132/search?q=cache:5Rj7MB8Of4EJ:www.powiatoleski.pl/cms/php/pobierz.php3%3Fcms%3Dcms_powol%26id_zal%3D18%26id_dok%3D202+Radawie+Podwy%C5%BCszenia+Krzy%C5%BCa+%C5%9Awi%C4%99tego&cd=10&hl=pl&ct=clnk&client=opera

/ / / / /