Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść




Budynek nr 16, ul. Bolesława Chrobrego, Żagań
Popski: Ponowna prośba o przepuszczenie zdjęć przez program do korekcji perspektywy (np. darmowy ShiftN) przed zamieszczeniem. :-)
Kamienica nr 49 (dawna Rolnicza Szkoła Zimowa), ul. Kościuszki Tadeusza, gen., Szprotawa
chrzan233: Zmieniłem status obiektu na istniejący, nazwę obiektu na kamienicę nr 49. Obiekt istnieje i ma się całkiem nie najgorzej.
Pensjonat Olimpia (nie istnieje), ul. Karkonoska, Przesieka
chrzan233: Dopisałem do widokówek z wyd. Oscara Keila.
Pensjonat (dawny), Krynica Morska
tomimaki: Tak. A tu mamy takie coś: . Nie zauważyłem... Który obiekt zostawiamy?
Lutynia, Żagań
Olek Droń: Stifstmuhle - Flachsspinnere -

Ostatnio dodane
znaczniki do mapy

Popski
Alistair
Hellrid
sawa
sawa
Hellrid
Zbigniew Waluś
Hellrid
chrzan233
chrzan233
Hellrid
Hellrid
mietok
Iras (Legzol)
Hellrid
Hellrid
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)

Ostatnio wyszukiwane hasła


 
 
 
 
Opis zajezdni tramwajowej numer 5 we Wrocławiu
Autor: Cahir°, Data dodania: 2008-12-09 16:41:27, Aktualizacja: 2020-10-17 23:42:21, Odsłon: 3773

Historia

Obiekt : Zajezdnia tramwajowa numer 5
Czas powstania: ok 1901/ 15/ok.46/ok.70
Adres: ul. Legnicka 65 54-206 Wrocław
Użytkownik: RMT PROTRAM Wrocław Sp.zo.o.

Autorzy, historia obiektu, kreślenie stylu:
W 1876 roku powstała spółka Breslauer Strassen-Eisenbahn Gesellchaft(BSEG), pierwsza spółka tramwajowa we Wrocławiu. W roku 1883 BSEG zakupiło działkę przy zbiegu ulic Nabycińskiej i Legnickiej w celu zbudowania zajezdni. Miała ona zastąpić wynajmowaną bazę przy ulicy Strzegomskiej. Pod koniec października 1884 roku przeniesiono cały tabor z ulicy strzegomskiej na działkę przy Nabycińskiej. Stopniowo od chwili powołania drugiej spółki Elektrische Strassenbahn Breslau(ESB) spółka BSEG zaczęła przechodzić z transportu konnego na elektryczny.
W roku 1899 podpisano umowę z władzami miasta dotycząca zmiany napędu na liniach BSEG. Rozpoczęto prace nad elektryfikacją linii. Spółka zakupiła działkę na Popowicach(Legnicka na wysokości Kwiskiej) w celu zbudowania zajezdni dla tramwajów elektrycznych. W roku 1900 zbudowano tam wieżę ciśnień oraz budynek służbowy. Natomiast na przełomie lat 1901/02 powstały budynku zajezdni i hale remontowych.
W 1911 roku spółka BSEG została wykupiona przez miejskiego przewoźnika Städtische Strassenbahn Breslau(SBB), zajezdnia zatem przeszła pod zarząd przewoźnika miejskiego. W roku 1939 SBB została przemianowana na Breslauer Verkehrsbetribe(BVB).
Po drugiej wojnie w 1945 z zniszczonym Wrocławiu powstały Zakłady Komunikacyjne miasta Wrocławia. W wyniku zniszczeń do 6 maja 1946 roku nie istniało połączenie tramwajowe z zajezdnią numer V. Kursował tam wtedy tramwaj linii 3 na trasie od przystanku Rynek do Zajezdni numer V. W roku 1949 podjęto decyzję o połączeniu linii 3 i 5, stworzono wtedy nową trasę. W 1951 roku ZKMW zostaje przemianowane na Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne - MPK, działające do dzisiaj. Na początku lat dziewięćdziesiątych zostaje ono przekształcone w przedsiębiorstwo budżetowe Miasta, a w roku 1996 - w spółkę z o. o. należącą do Miasta .
Pierwsze plany konstrukcyjne zostały stworzone w roku 1900. Zajezdnię wybudowano w latach 1901/02. Powstały dwie hale postojowe oraz umieszczono za nimi duże, trzy halowe, pomieszczenie warsztatowe. Z tego okresu pochodzi również budynek administracyjny(obecnie nie istniejący), oraz niewielki budynek mieszkalny, które były usytuowane od strony północno zachodniej. Pomiędzy halami postojowymi od strony północnej zbudowano wieżę ciśnień. Natomiast pomiędzy nimi znajdowało się dwutorowe stanowisko warsztatowe.
Architektura budynku nawiązuje do historyzm. Budynek posiada liczne elementy architektury neogotyckiej.

Opis(sytuacja, materiały i konstrukcja, rzut, bryła, elewacje, wnętrza, wyposażenie, instalacje):

Sytuacja:
Budynek zajezdni ulokowany jest północno zachodniej części miasta. Działka na której znajduje się zajezdnia jest ulokowana pomiędzy ulicami Legnicką od południa, Wejcherowską od północy i wchodu oraz Milenijną od zachodu. Od stron południowej i wschodniej zajezdnia otoczona jest zabudowaniami mieszkalnymi i budynkami użyteczności publicznej wybudowanymi po roku 1945. Od strony północnej znajduje się kompleks około 5 budynków z czasów z przed II wojny światowej. Od strony zachodniej znajduje się stacja benzynowa dalej natomiast znajduje się Park Zachodni.
Materiały, konstrukcja, technika: Podstawowym materiałem budowlanym jest cegła ceramiczna kliknkierowa i licowa, beton, drewno, żelazo. Ściany nośne i działowe zostały wykonane z cegły, we wnętrzu tynkowane. Więźba dachowa otwarta, dach odeskowany i kryty papą. Posadzki i podłogi betonowe. Stolarka okienna drewniana i metalowa.

Ściany: wykonane z cegły licowej, wewnątrz hal tynkowanej natomiast wewnątrz łącznika pomiędzy halami cegłę jedynie pomalowano na kolor biały. Fasada południowa odpowiada w podziałach pionowych bramom wjazdowym.
Sklepienia i stropy: Nad halą znajduje się otwarta więźba dachowa. Nad dobudówką od strony zachodniej znajduje się kryty papą drewniany dach.
Więźba dachowa: Nad halami więźba otwarta, wykonana ze stalowych kratownic. Dach dwu spadowy z oknami dachowymi.
Pokrycie dachu: Na obu halach i dobudówce od strony zachodniej dach został pokryty papą. Poszycie dachu stanowią deski, warstwa izolacyjna, papa.
Posadzki podłogi: wykonane z betonu. W każdej hali znajduje się 7 kanałów rewizyjnych, także wykonanych z betonu.
Schody: Na końcu każdego kanału znajdują sie kilku stopniowe schody jednobiegowe. W łączniku między halami znajdują się od strony południowej i północnej metalowe schody jednobiegowe z poręczami prowadzące na metalowe balkony.
Otwory okienne: W elewacji południowej w łączniku miedzy halami znajdują się cztery prostokątne okna(po 2 na kondygnację) wykonane w stolarce metalowej. Fasady północna i południowa hal pozbawione sią okien. Elewacja wschodnia przepruta oknami metalowymi łuku odcinkowym. Elewacja zachodnia posiada okna metalowe typu przemysłowego oraz jedno drewniane dwuskrzydłowe. W środku hal ściany łącznika posiadają okna wykonane w stolarce metalowej o łuku odcinkowym. Wieża ciśnień posada w pierwszej kondygnacji w miejscu dawnych drzwi wbudowano okno drewniane trójskrzydłowe. Natomiast nad nim okno metalowe z łukiem odcinkowym. Następnie w kondygnacji 2 i 3 znajdują się okna dwuskrzydłowe drewniane. Na dachu na przemian występują krótsze i dłuższe świetliki wykonane w stolarce metalowej.
Otwory drzwiowe: Od strony północnej i południowej wysokie otwory drzwiowe o łuku odcinkowym na osi każdego z 7 stanowisk. Drzwi dwuskrzydłowe drewniane umocowane na metalowych ościeżnicach.
Rzut budynku: jest to 3 taktowa budowla na planie prostokąta. W zewnętrznych traktach znajdują się hale remontowe natomiast w środkowym warsztaty.
Bryła: Jest to budowla horyzontalna w formie prostopadłościanu zwieńczona 2 spadowym dachem. Budynek jest jedno kondygnacyjny.
Elewacje: Utrzymane w nurcie historyzmu z elementami neogotyku, ceglane.
Elewacja południowa(od strony ul. Legnickiej): O charakterze horyzontalnym, hale na całej długości przeprute dwuskrzydłowymi drzwiami. Środkowe pole nad bramą numer 4 wypełniono płyciną z łukiem pełnym. Nad bramami 1-3 oraz 5-6 występują schodkowe uskoki wznoszące się ku szczytowej fasadzie. Tworzy to blendy w których cegła pomalowana została na biały kolor. Elewacja flankowana sterczynami, nakryte są one dachem dwuspadowym. Pomiędzy halami znajduje się łącznik zbudowany po II wojnie światowej, którego fasada wykonana jest z cegły. Jest to założenie dwu kondygnacyjne. W każdej kondygnacji znajdują się po dwa okna typu przemysłowego. Na wysokości drugiej kondygnacji, pomiędzy oknami znajduje się krzyż łaciński.
Elewacja północna: Elewacja hal jest identyczna jak w wypadku elewacji południowej. Jedyna różnica to wieża ciśnień znajdująca się pomiędzy halami. Wieża ciśnień jest trójkondygnacyjną budowlą, na planie prostokąta, wykonana jest z cegły. W pierwszej kondygnacji znajdują się drzwi wejściowe, drewniane, ze świetlikiem. Obok umieszczono okno drewniane trójskrzydłowe, nad którym znajduje się fragment okna typu przemysłowego. W drugiej kondygnacji znajdują się 3 otwory. Metalowe drzwi flankowane są przez dwa drewniane, dwuskrzydłowe okna zamknięte łukiem pełnym. W trzeciej kondygnacji w centrum fasady znajdują się dwa okna drewniane, dwuskrzydłowe, o łuku pełnym. Cała wieża zwieńczona jest fryzem arkadkowym wykonanym z zielonej cegły. Szczyt wieży zwieńczony jest omurowanym i otynkowanym barakiem.
Elewacja wschodnia: Patrząc od strony południowej elewacja przepruta jest 6 oknami następnie znajdują się drzwi metalowe, 2 skrzydłowe. Dalej elewacja przepruta jest 7 oknami. Są to okna typu przemysłowego o łuku odcinkowym. Okna oddzielone są od siebie lizenami. Na całej elewacji nad oknami znajduje się fryz.
Elewacja zachodnia: stanowi ją budynek akumulatorowni na długości którego znajduje się 7 okien typu przemysłowego. Co dwa okna znajdują się drzwi metalowe, dwuskrzydłowe.
Wnętrze: W halach znajduje się 7 kanałów rewizyjnych. Główny dopływ światła zapewniają okna dachowe. Jako że ściany łącznika pierwotnie były murami zewnętrznymi hal zajezdni to są one przeprute oknami metalowymi typu przemysłowego oddzielonymi lizenami.

Przeznaczenie pierwotne: zajezdnia remontowa dla tramwajów elektrycznych.
Użytkowanie obecne: Zajezdnia służy jako miejsce do remontów i modernizacji tramwajów.
Prace budowlane i konserwatorskie: Około 1915 roku od strony zachodniej dobudowano budynek w kształcie prostokąta (długość 15,77 metra; szerokość 4m) z przeznaczeniem na kotłownię.
Pierwotnie wieża ciśnień była 4 kondygnacyjna, na szczyt prowadziły schody kręcone. Na górze znajdowały się dwa zbiorniki o pojemności 2500 litrów każdy. 3 pierwsze kondygnacje były murowane(cegła klinkierowa), natomiast szczyt był zbudowany w konstrukcji szachulcowo-ryglowej z dachem czterospadowym krytym dachówką. Około 1933 roku dokonano przebudowy wieży. Usunięto ostatnią kondygnację razem ze zbiornikami na wodę. Pozostawiono wieże 3 kondygnacyjną wszystko przykryto dachem namiotowym. Na wysokości 2. kondygnacji zamontowano zegar.
W wyniku wojny w roku 1945 została zniszczona kotłownia zakładowa, budynek administracyjny, szczytowe partie wieży ciśnień wraz z zegarem, ucierpiało także poszycie dachu. Po wojnie w celu zwiększenia powierzchni użytkowej pomiędzy halami, w miejscu dwutorowego stanowiska warsztatowego, zabudowano od strony południowej cegle mur tworząc tym samy miejsce na warsztaty.
Po wojnie do połowy lat 60tych wykorzystywano hale jako zajezdnię postojową. W latach 70tych rozbudowano pierwotną kotłownię po zachodniej stronie. Dobudowano wzdłuż całej fasady budynek o przeznaczeniu socjalnym.
Na terenie zajezdni istnieje studnia głębinowa. Z badań dokonanych w roku 1974 ustalono, że wydajność studni wynosi 31,6 m3/dobę. Postanowiono ten fakt wykorzystać i po stronie zachodniej zajezdni wybudowano myjnie tramwajową.
Stan zachowania:
fundamenty: dobry;
ściany zewnętrzne: dobry, w fasadzie północnej śladowe ubytki cegieł w murze;
konstrukcja dachowa: bardzo dobry
pokrycie dachu: bardzo dobry

Bibliografia:
Archiwum Budowlane we Wrocławiu: Strassenbahn Depot V sygn:1022, 1023, 1024, 1025, 4680-4700
Bufe S, Strassenbahnen in Schlesien, Egglham 1992
Tramwaje we Wrocławiu 1877-2006, pod red. K, Lewandowskiego, B. Moleckiego, Wrocław 2006
Maciejewski J, O wrocławskich tramwajach, Wrocław 2004, s. 47-51



 


/ / / / 65-65b /