Najstarsze ślady osadnictwa na obszarze wsi pochodzą sprzed 6000 lat i łączą się z obecnością na tym terenie tzw. kultury komornickiej, o charakterze myśliwsko-zbierackim. Nad Odrą natrafiono na ostre narzędzia służące myśliwym do polowań w okolicznych lasach oraz do połowu ryb. Kolejne siedliska ludzkie założyli tu przedstawiciele tzw. kultury pucharów lejowatych, około 2500 p.n.e. Wydobyte z mułu starodorzecza Odry dwie amforki, służyły do złożenia w środowisku wodnym kultowych ofiar. Na tym obszarze istniał jednocześnie kult zmarłych, chowanych w obrządku szkieletowym oraz obrzędowy kanibalizm.
Po raz pierwszy wzmiankowano wieś w 1276 roku, jako Gaycovo, w dokumencie księcia Henryka IV Probusa, który nadał prawa do wsi swojemu marszałkowi Pakosławowi Zdzieszycowi. Dokument wspomina jednocześnie kościół p.w. św. Małgorzaty. Etymologia nazwy pochodzić może od gaju lub od staropolskiego imienia Gojka, być może pierwszego właściciela wsi. W tym samym roku pojawia się też inna nazwa miejscowości Boberwitz, której pochodzenie wywodzi się od książęcej ludności służebnej trudniącej się strzeżeniem i eksploatacją gonów bobrowych. O występowaniu bobrów nad Odrą mówią dokumenty już w 1202 roku. W XIII/XIV wieku istniało we wsi nad Odrą grodzisko, otoczone wałem ziemnym, którego pozostałości do dziś się znajdują. Do budowy grodu oraz pierwszej osady użyto głazów narzutowych, licznie występujących w okolicy. Część z nich do dziś tkwi w ziemi na terenie wsi.
W 1310 roku wymieniany jest tutejszy proboszcz, niejaki Piotr, a miejscowość określona została wówczas Sancta Margaretha. Wiadomo, iż za zgodą proboszcza Piotra znajdujący się we wsi młyn, należący do dóbr kościelnych, sprzedał rycerz, niejaki Johann Langvelt. W 1342 roku wzmiankowana jest podobnie, jako apud S. Margaretham. Wskazuje to na wczesne przyjęcie zamiennej nazwy miejscowości od wezwania świątyni. W 1353 roku pojawia się jednak na określenie dóbr Gajkowa nazwa Steyn, określająca raczej nierozerwalny związek miejscowości z niedaleko położonym Kamieńcem Wrocławskim. Najprawdopodobniej ludność Kamieńca już wtedy przynależała do parafii w Gajkowie. W 1366 roku mowa jest o równolegle stosowanych dwóch nazwach: St. Margaretha oraz Stein. W 1392 jeszcze raz pojawia się w źródłach nazwa Boberwinken. Od 1652 roku nieprzerwanie do 1945 roku wieś nazywała się Margareth.
W 1348 roku, król Czech, Karol IV wydaje dokument poświadczający m.in. istnienie w Gajkowie folwarku wrocławskiego klasztoru klarysek. W 1393 roku inny wrocławski klasztor, św. Macieja krzyżowców z czerwoną gwiazdą, nabył wieś wraz z okolicznymi dobrami od wrocławskiego mieszczanina Jana Slanz. Prawdopodobnie już pod koniec XIV wieku funkcjonowała we wsi szkoła parafialna. Podczas Wojny Trzydziestoletniej, Szwedzi stacjonujący od 1646 roku na zamku w Jelczu, splądrowali tutejszy kościół. W wizytacjach z 1666/1667 roku kościół opisano jako drewniany, ze stropem, kryty gontem. Wiadomo, że posiadał on także dzwonnicę. Rozebrano go w 1711 roku, a dwa lata później mistrz murarski Jakob Strube zakończył budowę obecnej, barokowej świątyni. Fundatorem był Ignacy Magnet, jeden z najwybitniejszych mistrzów w historii zakonu krzyżowców, który w 1716 roku otrzymał w Wiedniu przywileje nadwornego urzędnika cesarza habsburskiego. Kartusz z herbem fundatora umieszczono w zwieńczeniu portalu kościoła. Po śmierci Magneta, w 1721 roku, wrocławski malarz cechowy, a jednocześnie współpracownik najsłynniejszego śląskiego artysty Michaela Leopolda Willmanna, Johann Jacob Eybelwiesser, wykonał jego portret, który do dziś zdobi plebanię w Gajkowie. Zachował się tu również zniszczony portret mistrza Christopha Hellmanna, pełniącego tę funkcję w latach 1745-1758. Kilka innych portretów mistrzów zakonnych zaginęło po II wojnie światowej. Z kolei część wyposażenia kościoła, pochodząca z 1716 roku, w tym okazałe malowidło ołtarza głównego ze św. Małgorzatą, prawdopodobnie pędzla Eybelwiesera, spłonęła w czasie nalotu w 1945 roku. We wnętrzu świątyni możemy jednak oglądać m.in. rzeźbioną grupę Ukrzyżowania z Marią i śś. Janem Ewangelistą oraz Marią Magdaleną, malowany na desce krucyfiks umieszczony na tle wklęsłego obrazu z Widokiem Jerozolimy, z Veraikonem w zwieńczeniu. Ponadto ze zniszczonego ołtarza głównego pochodzą drewniane rzeźby św. Marka Ewangelisty, 4 aniołków oraz późniejszej, bo z około 1750 roku, św. Jana Nepomucena.
W 1754 roku rozebrany został inny kościół, p.w. św. Krzyża. Informacja o istnieniu we wsi dwóch kościołów jest intrygująca także ze względu na brak jakichkolwiek źródeł mówiących kiedy owa budowla mogła powstać i w jakich okolicznościach. Na jego pozostałości natrafić można w ziemi nieopodal plebanii. Była to budowla drewniana, obmurowana cegłą, z wnętrzem krytym stropem. Drewno po rozbiórce wykorzystano do budowy więźby dachowej kościoła w Dobrzykowicach. W ołtarzu głównym kościoła w Dobrzykowicach odkryto niedawno sepulchrum ołtarza konsekrowanego, który -jak głosi napis- konsekrował około1650 roku bp Balthasar Liesch. Musiał to być ołtarz z kościoła św. Krzyża, bowiem wiadomo, iż w XVII stuleciu żaden z ołtarzy w Dobrzykowicach nie był poświęcony. Zastanawiające, że były w nim relikwie z korony Chrystusa, przywiezione przez krzyżowców, oraz relikwie św. Stanisława biskupa. Dowodzi to obecności tradycji kultu polskiego świętego na terenie, który Habsburgowie usiłowali bezskutecznie zniemczyć. Koniec XVIII wieku jest okresem prosperity wsi, której mieszkańcy w liczbie 200 osób trudnili się oprócz uprawy ziemi, ogrodnictwem oraz służbą w dobrach zakonnych.
Prawdopodobnie z początku XIX stulecia pochodzi zrujnowany obecnie, okazały budynek komturii krzyżowców, usytuowany pomiędzy kościołem a obecną plebanią. W 1810 roku, po sekularyzacji klasztoru i kasacie ich dóbr, do Gajkowa przybyli księża diecezjalni. Z 1815 roku pochodzi klasycystyczny budynek plebanii z tablicą erekcyjną nad wejściem zawierającą datę w chronostychu. W 1834 roku miał miejsce pożar wsi, który strawił szkołę i plebanię. Przed I wojną światową funkcjonował tu kanał dla żeglugi statków. Istniała w Gajkowie również przystań, do której przybijały wycieczki pływające na trasie Wrocław - Jelcz. W latach 20-tych wybudowano w centrum miejscowości żelazny most. Po 1917 roku powstał tu jeden z pierwszych na Śląsku ośrodków zdrowia leczących chorych na gruźlicę. W 1927 roku we wsi mieściła się siedziba zakonu sióstr elżbietanek. Przed II wojną światową Gajków utrzymywał kontakty z katolicką ludnością z Wojnowa, która przynależała do tutejszej parafii. Potężna niegdyś parafia, obejmująca jeszcze w I połowie XX wieku kilkanaście miejscowości skurczyła się po odłączeniu Wojnowa w 1966 roku, a wcześniej, w 1958 roku Czernicy. W latach 1945-1947, po przybyciu na ten obszar ludności z województwa tarnopolskiego i stanisławowskiego, wieś zwano Kamienie oraz Bobrowice, w nawiązaniu do średniowiecznej, polskiej tradycji.
lokalizacja cmentarza do niedawna wiedzieli o nim nieliczni ,jednak został spopularyzowany przez mapy google. Przy okazji ponawiam moją prośbę o założenie na mapie nieistniejących osad Alte Forst Kolonie oraz Kautz :]
