Jadąc przez miasta, miasteczka czy wsie województwa lubuskiego spotykamy na swej drodze zamki, pałace i dwory. W większości przypadków tylko ich wygląd przypomina o dawnej świetności, a monumentalne budowle skłaniają do refleksji i zadumy.


Wspomnijmy pięknie zachowany i odrestaurowany pałac żagański, wybudowany według projektu włoskiego architekta Vincento Boccacciczy czy kompleks zamkowo-pałacowy Bibersteinów - Prominców w Żarach, który do dziś nie ma szczęścia do gospodarza. W prawie każdej większej miejscowości na tych terenach znajduje się jakiś pałac. Jednak nie każdy z nich posiada ciekawą historię zasługującą na uwiecznienie piórem.

We wsi Dłużek koło Lubska, na zamku zbudowanym w XVII wieku, a usytuowanym na skraju parku krajobrazowego urodziła się 22 października 1858 roku Augusta Wiktoria, przyszła żona ostatniego cesarza Niemiec Wilhelma II. Rodzicami Wiktorii byli książę Fredrich Christian August i Adelajda Wiktoria Amalia Hohenlohe-Langenburg. Przyszła cesarzowa wychowywana była zgodnie z pruską tradycją nakazującą bezwzględne posłuszeństwo woli ojca i męża oraz całkowite poświęcenie się rodzinie. Takiej też została poddana edukacji, opartej o nauki religijne, naukę języka francuskiego, gry na fortepianie, naukę śpiewu i tańca, a nade wszystko wiele czasu poświęcała nauce zarządzania domem i wychowywania dzieci. Wiktoria była bardzo inteligentną, oczytaną i ciekawą świata młodą panną z wyższych sfer. Próbowała rozwijać swoje zainteresowania w kierunku nauk przyrodniczych.


Dlaczego Wilhelm, następca tronu Hohenzollern, 2 czerwca 1880 roku zaręczył się z Wiktorią, ubogą księżniczką, której ojciec pozbawiony został tronu? Przyczyny tego faktu upatrywać należy nie w miłości, lecz w sytuacji politycznej tamtych czasów i regionu. W wyniku konfliktu prusko-austriackiego w 1864 roku, ojciec Wiktorii pozbawiony został tronu, a księstwo weszło w skład monarchii pruskiej. Małżeństwo to, zawarte 27 lutego 1881 roku w Berlinie miało zakończyć konflikt pomiędzy panującymi dynastiami. Jako cesarzowa, Wiktoria dwukrotnie odwiedzała dom rodzinny w Dłużku. Urodziła siedmioro dzieci. Zmarła 11 kwietnia 1921 roku w Holandii. W Niemczech już jako republice ogłoszono żałobę państwową. Cesarzowa została pochowana w poczdamskim parku Sanssouci.

Zamek w Dłużku pozostał. W nowszych czasach był wielokrotnie przebudowywany, szczególnie w drugiej połowie XIX wieku; piętrowy, w niektórych partiach trzykondygnacyjny. W pomieszczeniach parterowych, najstarszej części zachowały się sklepienia krzyżowe i kolebkowe z lunetami. Obecnie nie jest rezydencją, lecz został przeznaczony na mieszkania. Pozostał pałac, pozostała pamięć, świetność przeminęła.

Sebastian Górski