Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść




Port rybacki, ul. Bosmańska, Krynica Morska
Lekok: Dzięki:)
Pensjonat (dawny), Krynica Morska
Lekok: Czyli ulica Portowa?
Zakład Ubezpieczeń Społecznych - Inspektorat w Głubczycach, ul. Bolesława Chrobrego, Głubczyce
Hellrid: Budynek istnieje, obecnie znajduje się w nim ZUS, jest nawet już obiekt:
Hotel (dawny), ul. Gdańska, Krynica Morska
Lekok: Dzięki:)
Krynica Morska
Lekok: Dzięki :)

Ostatnio dodane
znaczniki do mapy

Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Alistair
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Iras (Legzol)
Alistair
Alistair
Alistair
MacGyver_74
Sendu
Parsley
Sendu
Rob G.
Rob G.
MacGyver_74
MacGyver_74
Sendu
Sendu

Ostatnio wyszukiwane hasła


 
 
 
 
Carl Gotthard i Carl Ferdinand Langhansowie
Autor: U.N.°, Data dodania: 2007-08-10 23:46:22, Aktualizacja: 2007-08-10 23:46:22, Odsłon: 7329

Śląskie ślady znanych architektów


Prawie każdy z nas zna berlińską Bramę Brandenburską, mniej z nas wie, że jej architekt pochodził ze Śląska i był z nim przez całe swe życie związany. Wiele śląskich projektów Carla Gottharda Langhansa zachowało się do dzisiaj, nie wszystkie jednak w pierwotnej formie, niektóre, niestety zniknęły, pozostały tylko ich zdjęcia. Także syn Carla Gottharda, Carl Ferdinand, był znanym i cenionym architektem i pozostawił po sobie okazałą spuściznę. Niestety, dzieła syna w wielu źródłach, także na stronach internetowych, przypisywane są błędnie ojcowi albo na odwrót. Artykuł ten jest próbą pokazania śląskich projektów i miejsc związanych z tymi architektami. Mam nadzieję, że będzie z czasem wspólnymi siłami uzupełniany i korygowany.

CARL GOTTHARD LANGHANS


Zdjęcie nr 1
Zdjęcie nr 2


Urodził się 15.12.1732 r. w Kamiennej Górze, jego ojciec Gottfried Langhans był tam od 1725 r. konrektorem szkoły przy kościele Łaski. Ciekawostką jest, że wg Hinrichsa aktu chrztu Carla Gottharda nie zanotowano w księgach parafialnych kamiennogórskiego kościoła Łaski, a wg Kunickego (autora „Heimatbuch des Kreises Landeshut i. Schl.”), wręcz przeciwnie, chrzest zanotowano w tamtejszych księgach parafialnych pod 17.12.1732 r.
W 1933 r. na budynku obecnej szkoły podstawowej nr 1 w Kamiennej Górze, przedwojennej Oberschule, wcześniej nazywanej Realgymnasium, postawionym w miejscu, w którym stał dom urodzenia Carla Gottharda odsłonięto uroczyście marmurową tablicę informującą o tym wydarzeniu. Ciekawe czy owa tablica się zachowała?
Zdjęcie nr 3

1741 – 1752 r. - Gimnazjum w Świdnicy (Gottfried Langhans był od 1737 do 1759 prorektorem, a od 1759 do 1763 r. rektorem gimnazjum przy Kościele Pokoju)
1752 – 1757 r. - Studium prawa i matematyki na uniwersytecie w Halle. C. G. Langhans nigdy nie studiował architektury, był w tej dziedzinie samoukiem.
1757- 1763 r. - Nauczyciel synów hr. Matuschki we Wrocławiu.

Do 1783 r. C. G. Langhans mieszkał we Wrocławiu przy ul. św. Katarzyny (Katharinenstr., Kattengasse), tam urodził się jego syn, Carl Ferdinand, z małżeństwa z Anną Elisabeth Jäckel.
1783 – 1788 r. przy ul. Wita Stwosza (Albrechtstr. 18) w domu odziedziczonym po teściach naprzeciwko pałacu Hatzfeldów

Od 1788 r. mieszkał w Berlinie, przy Charlottenstr. 48, często wracał do Wrocławia, szczególnie do swojej posiadłości w Dąbiu, gdzie też spędził ostatnie cztery lata życia.
Zmarł 01.10.1808 r. w Grüneiche (obecnie Wrocław-Dąbie) (posiadał tam od 1783 r. dom i wapniarnię, której pozostałością był staw, zwany jeszcze w 1908 r. potocznie „Kalkscheunenloch” – lokalizacja wg dra Kosa najprawdopodobniej na terenie wrocławskiego ogrodu zoologicznego
Oprócz majątku w Dąbiu architekt był właścicielem kamieniołomu w Krapkowicach.
Akt zgonu C. G. Langhansa zanotowano w księgach metrykalnych kościoła św. Bernhardyna – obecnego Muzeum Architektury. Nie udało mi się jednak ustalić czy Langhans został pochowany na tamtejszym przykościelnym cmentarzu.
Zdjęcie nr 4
Zdjęcie nr 5



Śląskie projekty Carla Gottharda Langhansa:
Brzeg - koszary fryderycjańskie (1780) i epitafium generała von Geßlera w kościele św. Mikołaja (1790)
Zdjęcie nr 6

Brzeg Dolny - przebudowa pałacu i parku rodu von Hoym
Dzierżoniów - kościół Maryi Matki Kościoła (dawny ewangelicki) (1795/1798)
Głogów - kościół ewangelicki Łódź Chrystusa (1764)
Jelenia Góra - cukrownia (1787)
Kluczbork - zakład dla ubogich (1777)
Samotwór – willa (pałac) (1776-1781)
Syców - kościół ewangelicki apostołów Jana i Piotra (1785-89)
Wałbrzych – kościół ewangelicki św. Zbawiciela (1785-1788)

Zdjęcie nr 7
Zdjęcie nr 8
Zdjęcie nr 9
Zdjęcie nr 10

Wrocław:
- odbudowa pałacu Hatzfeldów (1766/1774)
- dawna rafineria cukru (1771)
- koszary artylerii (1787)
- brama Fryderyka (1774)
- wartownia na Rynku
- pałac Wallenberg-Pachaly
- epitafium Brechera w kościele św. Elżbiety
- pomnik (grobowiec) generała Friedricha Bogislava von Tauentziena (1791)
- teatr „Kalte Asche“ (1782)
- odbudowa rezydencji kurii na Ostrowie Tumskim (1767)
- Zwinger, siedziba korporacji wrocławskich kupców (1768)

Zdjęcie nr 11
Zdjęcie nr 12
Zdjęcie nr 13
Zdjęcie nr 14

Zagrodno - kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy (dawny ewangelicki) (1789)
Żmigród - przebudowa pałacu (1762-65) i oranżeria

Przypisywane w niektórych źródłach C. G. Langhansowi:
Bukowiec – przebudowa pałacu za Redena (1786)
Gaworzyce – mauzoleum Tschammera (1786)
Czerwony Kościół - pałac pałac (1794)
Jedlina Zdrój - zespół pałacowo-przemysłowy (dawna przędzalnia)
Maciejów - pałac (1790)
Wrocław - udział w ukończeniu kościoła Opatrzności Bożej (dawna Hofkirche)

Projekty poza Śląskiem:
Berlin – przebudowa opery (1787), wieża Marienkirche (1787), most Fryderyka (Friedrichsbrücke) (1787), Kolonady przy Mohrenstr. (1789), Brama Brandenburska (1789), szkoła weterynaryjna (1790), teatr (1800)
Charlottenburg (ob. Berlin) – Belvedere, teatr przypałacowy
Gorzów Wielkopolski - Zakład dla ubogich (1799 – 1802) LINK
Pawłowice (Wielkopolska) – pałac
Poczdam – prace przy Marmorpalais (1789)
Rawicz - kościół p. w. Św. Andrzeja Boboli, dawny ewangelicki
Rheinsberg – prace w pałacu

Zdjęcie nr 15
Zdjęcie nr 16
Zdjęcie nr 17
Zdjęcie nr 18



CARL FERDINAND LANGHANS

(ur. 14.01.1782 r. we Wrocławiu, zm. 22.11.1869 r. w Berlinie)
Zdjęcie nr 19


Śląskie projekty Carla Ferdinanda Langhansa:
Wrocław
- Opera Dolnośląska (1839-41)
- willa Heyna (Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej) (1815
- Budynek loży Fryderyk Pod Złotym Berłem (tego obiektu nie udało mi się zidentyfikować)
- Philippische Weinhandlung1800
- kościół Opieki św. Józefa - d. Elftausend-Jungfrauenkirche (1821-23)
- Stara Giełda
- Synagoga „Pod Białym Bocianem“ Synagoga „Pod Białym Bocianem“ (1826-29)
- kaplica Matki Bożej na Wzgórzu Osobowice (1822-24)
- kamienica Fellera
- postument pomnika Blüchera
- pałac Langhansów, pałac Tschirschky-Renàrd, później Instytut Wschodnioeuropejski (1819)
Legnica - Teatr im. Heleny Modrzejewskiej (1839)
Oleśnica Mała – mauzoleum w parku przypałacowym (1825)

Zdjęcie nr 20
Zdjęcie nr 21
Zdjęcie nr 22
Zdjęcie nr 23



Źródła:
Walther Th. Hinrichs, „Carl Gotthard Langhans – Ein schlesischer Baumeister 1733-1808“, wyd. Heitz & Mündel, 1909 r.
www.preussen-chronik.de/_/person_jsp/key=person_carl_langhans.html
http://de.wikipedia.org/wiki/Carl_Gotthard_Langhans
Gerhard Scheuermann, „Das Breslau-Lexikon“, Laumann-Verlag, Dülmen
Encyklopedia Wrocławia, Wydawnictwo Dolnośląskie
Schlesische Lebensbilder. Zweiter Band – Schlesier des 18. u. 19. Jahrhunderts. Verlag Wilh. Gottl. Korn, Breslau 1926
Schlesier des 15. bis 20. Jahrhunderts / Im Auftrag der Historischen Kommission für Schlesien hrsg. von Helmut Neubach, Ludwig Petry. Würzburg : Holzner. - 1968.


opracowanie: Ropucha

zdjęcia: www.wroclaw.dolny.slask.pl





/ / / / 4a /
/ / / /
Kanonier.DSW | 2007-08-13 11:44:16
Gratuluję -świetny i jak zwykle ciekawie opracowany artykuł !
pietrzepawle | 2007-08-13 13:47:48
Jeżeli chodzi o Philippische Weinhandlung to jest to winiarnia Philippich przy Wita Stwosza nr 16 (11-14) .
jacekq | 2007-08-13 18:22:27
Zmieniłem nieco tytuł, by był bardziej jasny.
JTJT | 2007-08-14 08:25:10
Dodalem link do tej winiarni
TadPiotr | 2007-08-14 14:22:32
Ropuszko, wspaniałe! Co prawda zastanawiam się, jak dodać taki kościół w Kątach, którego nominalnie Langhans nie projektował, ale na tyle zmienił projekt, że to jego?? Czy jak zrobię listę dzieł mego ulubionego Alexisa Langera, zrobisz też taki artykuł? No i jeszcze z ważniejszych zostaje Schinkel, Poelzig, no i Berg, a także Saebisch...
U.N. | 2007-08-14 20:53:18
Langhans zmieniał projekty swych podwładnych, oni zmieniali albo powiedzmy lepiej, adaptowali, jego projekty (np. Niederäcker wieżę w Dzierżoniowe), sporo jest też budynków przypominających projekty Langhansa, nie będących jego dziełem, np. porównaj z Uderzające podobieństwo, co najmniej na pierwszy rzut oka. Zabieraj się do robienia listy projektów Langera - sporządzenie listy to ponad 50% pracy przy tego rodzaju artykule, chyba że w sieci albo w literaturze już jest gotowa ;-)
TadPiotr | 2007-08-14 21:12:10
Naśladownictwo stylu wybitnego artysty rzecz normalna. Iluż Cezannów i Rodinów można pooglądać... Lista z najważniejszymi dziełami Langera jest tu: A w książce p. Kos są wszystkie. Tylko muszę się zabrać...
U.N. | 2007-08-14 22:23:59
To zabieraj się :-) Na wikipedii nie widzę Nowej Rudy.
U.N. | 2007-08-14 20:33:23
Dziękuję Wam za pomoc i identyfikację obiektu.