Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść




ul. Dąbrowszczaków, Olsztyn
tomimaki: Mam podejrzenia, że ten budynek to Dąbrowszczaków 42 .
Państwowe Zakłady Przemysłu Fermentacyjnego (dawne), ul. Górnicza (Górnicka) (dawna), Legnica
VonGregor: Z uwagi na walec leżący po prawej stronie wnoszę, że to jakiś zakład produkujący maszyny papiernicze lub drukarskie - dla porównania:
Zakłady Persan Polska, ul. Krakowska, Wrocław
MacGyver_74: A może pobliski Spomasz? :)
Orszak Trzech Króli (2024), Wałbrzych
MacGyver_74: Dodam jeszcze Emiliana Szwaję...
Przejazd kolejowy (LK 285 / ul. Agrestowa), Wrocław
Danuta B.: Dzięki, pomyliłam się. Powinnam oglądać materiały po dodaniu na stronę, od razu wyłapać błędy.

Ostatnio dodane
znaczniki do mapy

Termit
TW40
TW40
prysman
Ireneusz1966
MacGyver_74
Ireneusz1966
MacGyver_74
Ireneusz1966
MacGyver_74
Ireneusz1966
Ireneusz1966
Iras (Legzol)
Sendu
Sendu
Sendu
Sendu
Sendu
Sendu
Sendu
Zbigniew Waluś

Ostatnio wyszukiwane hasła


 
 
 
 
Zamek w Piotrowicach Świdnickich
Autor: Thor°, Data dodania: 2005-11-30 01:41:05, Aktualizacja: 2024-02-01 09:03:14, Odsłon: 3671

Osobliwa rezydencja

Majątek w Piotrowicach Świdnickich istniał już w XV w. Świadczą o tym zapisy mówiące o tym, że 31 maja 1469 r. król czeski oddał go w lenno Diprandowi von Reybnicz. Po ojcu dobra odziedziczył syn Nicol, a następnie syn Nicola - Georg. 20 lutego 1559 r. Georg sprzedał wieś braciom Christophowi, Jacobowi i Georgowi von Zedlitz z Płoniny (Nimmersath). Istniejący do dzisiejszego dnia dwór, o bardzo nietypowej dla rezydencji formie, powstał w latach 1590 – 1599 z inicjatywy Jacoba von Zedlitz. Całość zbudowano z łamanego kamienia, który później został otynkowany. Poprzez fosę z wodą przeprowadzono ceglany, pięcioprzęsłowy most.

Główne wejście prowadziło przez skradziony w ostatnich latach portal z piaskowca. Nad portalem umieszczony był fryz heraldyczny składający się z szesnastu kartuszy herbowych w dwóch rzędach. Całość wieńczył orzeł cesarski w ujęciu dwóch gryfów

                            

Za wejściem rozpoczynała się potężna sień biegnąca przez całą długość budynku i stanowiąca 1/3 jego szerokości. Z lewej strony sieni znajdowały się wejścia do dwóch pomieszczeń mieszkalnych, natomiast z prawej umieszczono prawdopodobnie jadalnię i kuchnię. Piętro zajmował reprezentacyjny hol, z którego wejścia ozdobione portalami prowadziły do poszczególnych pomieszczeń.

Od 1606 r. właścicielem majątku był Abraham von Zedlitz, który sprawował także kuratelę nad związanym z piotrowickimi dobrami majątkiem w łażanach (Laasan). Taki stan rzeczy miał miejsce do uzyskania pełnoletności przez tamtejszego dziedzica Christopha von Zedlitz. Po uzyskaniu odpowiedniego wieku i uprawnień ten jednak sprzedał dziedzictwo rodzinie von Nostitz.

Już w 1622 r. dwór przestał być siedzibą pańską. Zorganizowano w nim mieszkania dla zarządcy majątku i dla jego pracowników, a także pomieszczenia gospodarcze. Dodatkowo, podczas wojny trzydziestoletniej (1618 – 1648), obiekt został splądrowany i częściowo uszkodzony.

W 1694 r. jako właściciela zanotowano Otto Sigismunda von Nostitz , który na stałe rezydował w pałacu w łażanach. On to, w latach 1698 – 1699, przeprowadził niewielką przebudowę i remont dworu.

Ostatnim właścicielem Piotrowic z rodu von Nostitz był Karl Gottlieb. Zmarł on jednak bezpotomnie 1742 r., a majątek odziedziczyła jego żona Beata Abigail z domu Siegroth. W trzy lata później wyszła ona za mąż za feldmarszałka Wilhelma Dietricha von Buddenbrock. Małżonkowie znani byli z działalności charytatywnej, m.in. sfinansowali budowę szpitala w Piotrowicach i kilka okolicznych szkół ewangelickich. Założyli również fundację wspomagającą dzieci z ubogich rodzin.

Jak pisze Joanna Lamparska, hrabina von Buddenbrock zmarła w 1770 r. pozostawiając swój majątek w spadku jednemu z trzech swoich siostrzeńców. O tym, który z nich miał zostać dziedzicem zadecydowało podobno ... losowanie. Jego zwycięzcą okazał się Niklas August Wilhelm von Burghauss, który otrzymał oprócz Piotrowic także łażany, Nowice i Żarów.

Także on prowadził w swoich majątkach ożywioną działalność. Zasłynął nie tylko z unowocześnienia ówczesnych zasad hodowli bydła, ale przede wszystkim jako fundator pierwszego na kontynencie europejskim (pierwszy był w Anglii) żelaznego mostu na Strzegomce w łażanach. Uroczystość otwarcia mostu miała miejsce 30 lipca 1796 r.

Hrabia Niklas zmarł 5 maja 1815 r., a majątek przejął jego brat Ludwig. Ten jednak zmarł już w trzy miesiące później, a dobra objął jego syn Niklas Hermann Friedrich von Burghauss. 1 września 1836 r. włączył on Piotrowice do majoratu, którego siedzibą były łażany.

Niklas Hermann - polityk, królewski szambelan, dyrektor Ziemstwa Śląskiego i dziedziczny członek pruskiej Izby Panów również zasłynął z działalności charytatywnej. Wraz z Karlem von Kulmitz założył w Piotrowicach przytułek, a w niedalekim żarowie szpital. Zmarł jednak bezdzietnie, dlatego po jego śmierci majątek objął siostrzeniec, Karl Ludwig Friedrich Fabian hrabia von Pfeil und Klein – Ellguth, który 19 listopada 1889 r., za cesarskim zezwoleniem, przyjął nazwisko von Pfeil – Burghauss. Podobno zginął on na skutek nieszczęśliwego upadku z konia podczas jednego z polowań w okolicy Piotrowic.

Podupadający w XIX w., wykorzystywany na magazyny dwór był restaurowany w 1894 r., kiedy to przeprowadzono gruntowną przebudowę górnego piętra, a wieże zaopatrzono w szczyty kryte blachą.


                                                

W 1945 r., m.in. za sprawą stacjonujących tu żołnierzy rosyjskich oraz miejscowej ludności, dwór uległ szybkiej dewastacji. Jego właścicielem w czasach powojennych był PGR Świdnica Zakład Rolny w Milikowicach. W latach 1973 – 1976 przeprowadzono remont dworu obejmujący m.in. wykonanie nowej więźby dachowej, pokrycie dachu, rekonstrukcję szczytów wież oraz zabezpieczenie murów i zamurowanie okien i drzwi. Obecnie ten bardzo ciekawy zabytek znajduje się w zasobach AWRSP.

źródła :
1. R.M. łuczyński – artykuł „Dwór w odbudowie”. Miesięcznik SUDETY, nr 4/49, kwiecień 2005.
2. R.M. łuczyński – „Zamki i pałace Dolnego Śląska - Sudety i Przedgórze Sudeckie”. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej. Wrocław 1997.
3. J. Lamparska – artykuł „Loteria spadkobierców”. Słowo Polskie, 9 maja 2003.

zdjęcia : thor, edwan

opracowanie tekstu : thor / www.dolny-slask.org.pl / polska-org.pl

/ / / /