Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść




Budynek nr 5 - Niewidzialny Dom, ul. Strumykowa, Toruń
sawa: Do której kategorii mam zaliczyć ten poprzemysłowy budynek po lewej stronie ?
pl. Wróblewskiego Walerego, gen., Wrocław
Mmaciek: Obiekt dla słupa był założony w innym obiekcie ze słupem (stąd ul. Rydygiera). Wyprostowałem.
Zakład Górniczy Bolesław Chrobry (dawny), Wałbrzych
heck: Idą chłopy na szychtę
Dom kolonijny (dawny), ul. Powstańców Śląskich, Międzygórze
Zbigniew Waluś: A gdzie Ty ?
Topola Tekla, ul. Podzamcze, Chudów
YouPiter: 24 maja 2020 to data wpisana rzekomego wykonania tej fotki, a to podaje EXIF - 2017:06:24. Tak ja to widzę.
ul. 11 Listopada, Katowice
Ireneusz1966: Plac Ogród Dworcowy , po prawej widać dworzec PKP Szopienice Północne

Ostatnio dodane
znaczniki do mapy

sawa
MacGyver_74
dariuszfaranciszek
foto-baron
Rob G.
Tony
Rob G.
Rob G.
McAron
MacGyver_74
MacGyver_74
MacGyver_74
prysman
MacGyver_74
MacGyver_74
MacGyver_74
MacGyver_74
MacGyver_74
MacGyver_74
MacGyver_74
Jan R

Ostatnio wyszukiwane hasła


 
 
 
 
Radociny – siedziba kowarskich arystokratów
Autor: Thor°, Data dodania: 2005-11-15 00:22:29, Aktualizacja: 2015-06-28 21:20:26, Odsłon: 5252

Mieszczący się przy ul. Zamkowej pałac Nowy Dwór sięga swoimi początkami XIV w.

Mieszczący się przy ul. Zamkowej pałac Nowy Dwór sięga swoimi początkami XIV w. Jego gospodarzem był wówczas Gotsche Schoff, właściciel zamku Chojnik. Kiedy w 1420 r. dziedzicem Kowar został jego syn Hans, otrzymał również majątek w Radocinach. Hans z kolei miał siedmiu synów, między których ojcowizna została rozdzielona w 1478 r. Radociny przypadły wówczas w udziale właścicielowi Karpnik Casparowi Schaffgotsch i jego bratu Antonowi. W 1534 r. Caspar zmarł, a majątek odziedziczył jego syn, również Caspar. On to, w 1570 r., rozpoczął budowę zamku, którego pozostałości wchodzą w skład dzisiejszej budowli.

 

 

 

Zdjęcie nr 1

Rodzina Schaffgotschów władała dobrami kowarskimi przez kilka kolejnych dziesięcioleci, czerpiąc znaczne zyski z wydobywanych tu rud żelaza oraz ich przetwórstwa. Kres ich panowaniu przyniosła dopiero wojna trzydziestoletnia (1618 – 1648) toczona pomiędzy związaną z Habsburgami Ligą Katolicką a państwami skupionymi w Unii Protestanckiej. Wtedy to ówczesny dziedzic Kowar Hans Ulrich Schaffgotsch został posądzony o udział w potajemnych pertraktacjach prowadzonych przez wielkiego marszałka Wallensteina (tzw. spisek Wallensteina) i z piętnem zdrajcy skazany na śmierć przez ścięcie. Wyrok wykonano w 1635 r. a rodzinny majątek został skonfiskowany przez cesarza Ferdynanda II.

Mimo, że po zakończeniu wojny cesarz w drodze łaski zwrócił Schaffgotschom ich dobra, Kowary wraz z pałacem Nowy Dwór zostały pominięte, jako że od kilku lat stanowiły już własność wiernego poddanego cesarza, czeskiego hrabiego Procopa Czernin von Chudenitz.

W II poł. XVII w. siedzibę rozbudował syn Procopa, hrabia Humprecht von Czernin. Kiedy Śląsk został podbity przez króla Fryderyka II Pruskiego, także tutejszy majątek znalazł się w jego posiadaniu. Stało się to w 1741 r. Już w cztery lata później przekazał go jednak miastu Kowary. Miasto z kolei, gdy znalazło się w kłopotach finansowych, sprzedało dobra rodzinie von Kopisch, a ta, w 1826 r., przekazała je księciu Heinrichowi LXXIV von Reuß - Schleiz - Kösterlitz. W taki oto sposób na kartach historii Kowar pojawiła się najbardziej nam znana arystokratyczna rodzina, która niegdyś nim władała.

W 1872 r. nowym właścicielem przebudowanego rok wcześniej pałacu został Heinrich IX von Reuß, późniejszy starosta okręgu jeleniogórskiego. W tym czasie powstał również park krajobrazowy wokół pałacu, którego ogólny zarys istnieje po dziś dzień. Kilka lat później, podczas kolejnej przebudowy, rezydencja zyskała dzisiejszy, romantyczno – neorenesansowy wygląd.

Zdjęcie nr 2
Zdjęcie nr 3
 

 

Kolejny, i jak się okazało ostatni przedwojenny rozdział w historii majątku Radociny rozpoczął się w 1898 r. Wtedy to ówczesny właściciel pałacu, książę i pruski oficer, Heinrich XXX poślubił 19 – letnią księżniczkę Feodorę von Sachsen – Meiningen. Księżniczka, wnuczka króla Prus i cesarza Niemiec Fryderyka III Wilhelma oraz prawnuczka królowej brytyjskiej Wiktorii i cesarza Wilhelma I była kobieta piękną i dobrą, ale także niezwykle w swoim życiu doświadczoną przez ciężką chorobę. Po swoich przodkach odziedziczyła porfirię. Choroba objawiająca się wieloma dolegliwościami i codziennym cierpieniem była prawdopodobnie przyczyną braku potomstwa książęcych małżonków.

Księżna Feodora wielokrotnie leczyła się w pobliskich sanatoriach „Bukowiec” i „Wysoka łąka”, jednak brak dostatecznej wiedzy medycznej w tamtych czasach nie pozwolił na jej powrót do zdrowia. Mimo to, w 1913 r., małżonkowie po raz kolejny przebudowali pałac. W niedługim czasie księżna Feodora zorganizowała w nim szpital, który funkcjonował do 1918 r.

W rękach rodziny von Reuß majątek pozostał do końca II wojny światowej. Książę Heinrich XXX zmarł w 1939 r. Księżna przeżyła zawieruchę wojenną w Nowym Dworze. Mimo możliwości wyjazdu do Wielkiej Brytanii tuż przed nadejściem Armii Czerwonej pozostała w swoim pałacu. Zmarła śmiercią samobójczą 27 sierpnia 1945 r. w szpitalu „Wysoka łąka”. Została pochowana obok męża w grobowcu na nieodległym od pałacu wzgórzu , przy drodze do Wojkowa.

Po wojnie w pałacu mieścił się ośrodek wypoczynkowy, sanatorium dzierżawione przez Uzdrowisko Cieplice, a nawet Instytut Energii Jądrowej. Obecnie znajduje się w rękach prywatnych i stanowi niezbyt częsty niestety, ale wspaniały przykład właściwego gospodarowania i dbałości o pamięć miejsc związanych z historią naszego miejsca na ziemi.

Współczesne nam lata dopisały kolejną kartę w dziejach dawnych właścicieli majątku.
Otóż w 1996 r. profesor John Rohl z Uniwersytetu Sussex w Wielkiej Brytanii zwrócił się z prośbą do władz Kowar o ustalenie miejsca pochówku książęcej pary. Jego celem było zbadanie porfirii, dziedzicznej choroby, na którą cierpiały kolejne pokolenia brytyjskiej rodziny królewskiej. Jeszcze w tym samym roku dokonano ekshumacji, a zbeszczeszczone wielokrotnym plądrowaniem grobu w powojennych latach książęce szczątki przewieziono do wrocławskiego zakładu medycyny sądowej. Po wykonaniu badań powróciły one do Kowar, aby ... na kilka lat spocząć w piwnicach miejskiego ratusza.

Kontrowersje wokół niezrozumiałej obojętności i braku właściwej decyzji o godnym pochówku zostały zakończone 10 września 2004. Tego dnia wielu kowarzan oraz przybyli goście mieli okazję uczestniczyć w powtórnej uroczystości pogrzebowej.
Doczesne szczątki księżnej Feodory i księcia Heinricha XXX ponownie spoczęły w swoim grobowcu na wzgórzu. Pozostaje nadzieja, że nic nie zakłóci już ich spokoju.

 

Zdjęcie nr 4
Zdjęcie nr 5

Warto wspomnieć, że kilkadziesiąt metrów dalej znajduje się inny grobowiec z pięknym, zdobionym liliami kamiennym krzyżem. Spoczywa w nim starsza siostra księcia Heinricha XXX, Maria Klementyna. Na płycie nagrobnej widnieje inskrypcja (tłum. z niemieckiego - Jerzy Sauer „Kurier Kowarski”, nr 5/1996) :

"Bóg jest miłością: kto trwa w miłości, trwa w Bogu, a Bóg trwa w nim."


TU SPOCZYWA W BOGU
ZGODNIE ZE SWĄ WOLĄ W STAREJ OJCZYŹNIE
MARIA KLEMENTYNA EMMA JENNY
HRABINA WITZLEBEN – DOERERN
UR. JAKO KSIĘŻNICZKA REUβ
UR. W NOWYM DWORZE D. 7 LUTEGO 1860
ZM. W DREZNIE 29 GRUDNIA 1914”



żródło :
1. „Dolina zamków i ogrodów - Kotlina Jeleniogórska – wspólne dziedzictwo” . Praca zbiorowa. Jelenia Góra 2001.
2. „Kowary”. Wojciech Kapałczyński. Ossolineum 1993.
3. Oficjalna strona internetowa miasta Kowary – www.kowary.pl
4. „Grobowiec urzędowy”. Alicja Świątek. Nowiny Jeleniogórskie nr 34, 26.08-1.09.03 r.

Opracowanie i zdjęcia: thor / www.wroclaw.dolny.slask.pl

 


/ / / / / 2 /
Thor | 2005-11-16 21:58:32
Dziękuję bardzo MT za nadanie moim tekstom profesjonalnej i atrakcyjnej oprawy. Cóż, prawda jest taka, że sam nie potrafię. W miarę wątłego wolnego czasu spróbuję nad tym popracować. Jeszcze raz dzięki :)
Danuta B. | 2005-11-16 22:04:56
Znakomity artykuł, teraz czyta się jeszcze lepiej. Można mieć nadzieję, że pojawią się podobne o pozostałych, prezentowanych przez Ciebie, obiektach?
Thor | 2005-11-16 22:09:50
Zdecydowanie mam taki przebiegły plan ;) Oczywiście, na ile czas pozwoli.
Thor | 2005-11-16 22:11:17
Zapomniałem napisać - dziękuję za opinię.
U.N. | 2005-11-24 19:06:56
Uzupełnienie artykułu ze zdjęciami wyosażenia pałacu z dawnych czasów do poczytania tutaj:
Thor | 2005-11-24 20:29:20
Upss... uprzedziłaś mnie ;) Za jakiś czas, kiedy aktualny numer wyjdzie ze sprzedaży, warto będzie uzupełnić artukuł o archiwalne zdjęcia nie publikowane na stronie SUDETÓW. Chociażby o fotografię pary książęcej. Teraz to chyba nie byłoby OK. Nie chcę podpaść Panu Łuczyńskiemu ;)
MT | 2005-11-16 22:12:18
Dobry materiał zawsze warto dopracować, gratuluję przy okazji udanego debiutu na stronie i czekamy na kolejne ciekawe artykuły oraz zdjęcia:-)
PP | 2015-06-28 21:59:59
Gerd Laeser z Lübbenau pisze:
"Der Namen von Maria Clementine Gräfin von Witzleben-DOERER ist falsch! Der Name lautet richtig: Maria Clementine Gräfin von Witzleben-ALTDÖBERN. Die Prinzessin zu Reuß Köstritz war mit Graf von Witzleben-Altdöbern verheiratet. Beide hatten 2 Kinder und wohnten auf dem Schloss in Altdöbern (bei Calau) - Nähe Cottbus."
Proszę autora artykułu o stosowne poprawki.