W Nowej Wsi (do 1945 roku część składowa Zebrzydowej) w sąsiedztwie zakładów ceramicznych Siegersdorfer Werke hitlerowcy utworzyli podobóz – komando dla jeńców wojennych. Komando Siegersdorf o numerze 10003 było jednym z kilkudziesięciu rozsianych na dolnym Śląsku filii zgorzeleckiego obozu dla jeńców alianckich STALAG VIIIA. Stalag VIII A w Gorlitz był najstarszym i najdłużej funkcjonującym na Dolnym Śląsku obozem dla jeńców wojennych, stworzonym na potrzeby wojennej machiny III Rzeszy. Powstał z obozu przejściowego (tzw. Dulagu) 23 września 1939 roku, jako Stalag VIII A Gorlitz-Moys, a zakończył swą działalność dopiero 7 maja 1945 roku. W wymienionym okresie przeszło przez niego ponad 100 tys. jeńców różnych narodowości. Pierwszą grupę stanowili żołnierze z września 1939 roku, w przeważającym stopniu Polacy, a także Białorusini, Ukraińcy, Żydzi i Litwini, o których często zapomina się, że walczyli w szeregach Wojska Polskiego. Już 30 października 1939 roku spośród około 10 tys. polskich żołnierzy umieszczonych w Stalagu, ponad 90% zostało skierowanych przez Niemców do komand roboczych wykorzystywanych do przymusowej pracy w niemieckim przemyśle i gospodarce. Wiosną 1940 roku polskich jeńców zaczęto przenosić do zachodnich rejonów Rzeszy, a na ich miejsce zaczęli przybywać przedstawiciele kolejnych narodów: Belgowie, Francuzi, Jugosłowianie, Brytyjczycy, Rosjanie, Australijczycy, Nowozelandczycy, Południowoafrykańczycy, a po 1943 r. - Włosi, Słowacy, Amerykanie. Nie wiadomo dokładnie, jakiej narodowości byli jeńcy przetrzymywani w Zebrzydowej, wiadomo natomiast na pewno, że wśród nich byli Francuzi, gdyż jeden z więzionych tu francuskich żołnierzy po kilkunastu latach od zakończenia wojny odwiedził Arbeitskommando 10003, aby jeszcze raz zobaczyć miejsce, w którym był przetrzymywany i zmuszany do pracy przez nazistowskich Niemców. W literaturze wojennej, bardzo mało jest informacji o podobozach STALAG VIIIA, z dokumentów wiemy jedynie, że obóz w Zebrzydowej był jedną z większych filii, w którym przetrzymywano, conajmniej 33 jeńców, wykorzystywanych do pracy w sąsiadującej z obozem cegielni Siegersdorfer Werke. Do dnia dzisiejszego po obozie pozostał tylko jeden dobrze zachowany barak, widoczne są też fundamenty kuchni obozowej jak i pozostałości po dwóch kolejnych barakach. Jeszcze parę lat temu istniały fragmenty ogrodzenia ze stalowych słupów i drutu kolczastego. Ocalały barak, jest w tej chwili właściwie jedynym w całości pozostałym budynkiem po obozie. Dzięki pracy włożonej w konserwację budynku przez właściciela posesji, na której obiekt ten się znajduje - Pana Stanisława Olszowego, możemy zobaczyć jak wyglądały zabudowania obozowe w niemal niezmienionym stanie od zakończenia wojny. W drewnianym baraku służącym jeńcom za łaźnię i świetlicę znajduje się wiele elementów obozowego wyposażenia. Ceglane schody, metalowe kraty, urządzenia sanitarne, drewniany dach i wiele innych detali obiektu przybliżają warunki, w jakich przetrzymywani byli jeńcy.Jakie będą dalsze losy pamiątek po Arbeitkommando 10003? Tego w tej chwili nie wiemy, właściciel posesji deklaruje chęć zachowania pozostałych po obozie obiektów, liczy natomiast na pomoc władz samorządowych przy konserwacji. Zdzisław Abramowicz