Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść




ul. Szajnochy Karola, Wrocław
jawc: Prosimy także o zmniejszenie rozmiarów obu zdjęć (mają po 4000 px na dłuższym boku, powinny mieć 1600 px).
Wnętrza pałacu, Łupki
jawc: Celowo nie prostowane, aby nie tracić zysku z UWA :-)
Kościół pomocniczy Matki Bożej Bolesnej, al. NMP, Nowa Ruda
Keco: Rzeczywiście. Dzięki za wyłapanie.
1957 - Powódź, ul. Wolności, Szczytna
Tomen: Taka drobnostka, w nazwie obiektu jest brak spacji między "Wolności" a myślnikiem i dodatkowo do kasacji spacja między "Nadrzeczna" a nawiasem.
Kładka II (Kamienny Potok/ul. Wolności - ul. Nadrzeczna), ul. Wolności, Szczytna
Tomen: Taka drobnostka, w nazwie obiektu jest brak spacji między "Wolności" a myślnikiem i dodatkowo do kasacji spacja między "Nadrzeczna" a nawiasem.
Zdjęcia niezidentyfikowane, Międzylesie
Zbigniew Franczukowski (bynio): Niestety nie :(

Ostatnio dodane
znaczniki do mapy

Hellrid
pavelo
Parsley
Wolwro
jawc
Popski
FM
McAron
FM
FM
FM
rajaser
Hellrid
Hellrid
McAron
Hellrid
Termit
Termit
Parsley
moose
Rob G.

Ostatnio wyszukiwane hasła


 
 
 
 
Śladem tramwajów towarowych na ulicy Tęczowej
Autor: Neo[EZN]°, Data dodania: 2005-10-01 20:28:02, Aktualizacja: 2005-10-01 20:28:02, Odsłon: 7356

Krótka wycieczka po jednych z ciekawszych nieużywanych torowisk tramwajowych we Wrocławiu
Zdjęcie nr 1
Wstęp
W połowie XIX wieku do Wrocławia dotarły pierwsze pociągi. Z roku na rok na Dolnym Śląsku powstawały nowe linie kolejowe, łączące zarówno te większe jak i mniejsze miejscowości. Pod koniec XIX wieku Wrocław posiadał trzy ważne dworce (Główny, Świebodzki i Marchijski), które obsługiwały różne trasy prowadzące ze stolicy Dolnego Śląska. Wzdłuż linii kolejowej do Jeleniej Góry powstała ulica o nazwie Siedmiu łanów (Siebenhufener). Bliskość linii kolejowej sprawiła że przy północnej stronie Siebenhufener Strasse powstawały liczne zakłady przemysłowe. Przy południowej stronie ulicy pod koniec XIX wieku zbudowano kamienice czynszowe, szkołę oraz nieistniejący od czasów wojny szpital.

Targ warzywny przy Siebenhufener Strasse
Ważnym miejscem w życiu Wrocławian były place targowe. Jeden z nich powstał na terenach obecnej Rejonowej Okręgowej Spółdzielni Pszczelarskiej przy ulicy Tęczowej 83. Istotny wpływ rozwój tego targowiska miała bliskość linii kolejowej Wrocław - Jelenia Góra, którą transportowano na targ artykuły spożywcze. W 1928 roku towarzystwo tramwajowe Staedtische Strassenbahn Breslau (SSB) wybudowało pętlę tramwajową na ulicach Szpitalnej, Tęczowej i Zdrowej, którą w pierwszych latach istnienia pojechały tramwaje linii 4. Tramwaje linii 4 kursowały w dni robocze z ulicy Tęczowej przez Rynek na Rakowiec, w dni wolne linia była skrócona i tramwaje jeździły jedynie z Rakowca do Rynku. Można zatem przypuszczać że targ był czynny jedynie w dni robocze.

Zdjęcie nr 2

W 1937 roku rozdzielono linię 4 na dwie linie - E, kursujące z Rynku na Tęczową w dni robocze oraz 4 kursujące codziennie z Rynku na Rakowiec. Dwa lata później nadeszła kolejna zmiana - zlikwidowano linię E i w jej miejsce uruchomiono linię numer 23 na trasie Tęczowa - Rynek - Al.Słowackiego. Podczas wojny - zapewne z powodów oszczędnościowych (paliwo do samochodów transportujących żywność) - wybudowano dwa nowe odcinki torów tramwajowych w okolicach ulicy Tęczowej. Jeden odcinek był ślepym torem, prowadzącym od ulicy Szpitalnej do rampy kolejowo-tramwajowej, drugi odcinek był sporej wielkości pętlą, przebiegającą z jednej strony przez tereny targu warzywnego a z drugiej tuż obok nieznanych mi hal... Nowe tory zbudowano w 1943 lub 1944 roku. Jedna z pokryw zwrotnic u zbiegu ulicy Tęczowej i Zdrowej ma datę 1943. Można się domyślać że tory powstały z myślą o przeładunku towarów transportowanych koleją do tramwajów, rozwożących te towary po mieście. Niestety nie znam przebiegu torów tramwajowych na południe od ulicy Tęczowej, oznaczonych na poniższej mapie znakiem zapytania (narysowałem przypuszczalny przebieg torów). Prawdopodobnie znajdowała się tam jakaś hala i jeden z dwóch torów idących południową stroną ulicy Tęczowej mógł iść wzdłuż rampy.

Zdjęcie nr 3

2005 rok - co zostało z dawnych torowisk?
Obecnie zachowanych jest ponad 80% torów, są one w bardzo dobrym stanie - bez większych ubytków. Na ulicy Tęczowej jedna krzyżownica jest stopiona a na ulicy Zdrowej szyny od 1945 roku podziurawione są kulami. Oprócz torów zachowały się dwa słupy tramwajowe przy ulicy Szpitalnej (na terenie szkoły) oraz rozeta na budynku dawnego banku przy ulicy Tęczowej 83.

Na poniższej interaktywnej mapie zaznaczyłem przedwojenną zabudowę, która dotrwała do naszych czasów. Jak widać przed wojną między Tęczową, Zdrową i Grabiszyńską znajdowała się zwarta zabudowa - niestety bliskość linii frontu w 1945 roku sprawiła że jedynie kilka przedwojennych kamienic obecnie istnieje. Dużo więcej szczęścia miały hale położone na północ od ulicy Tęczowej - tutaj niemalże wszystkie budowle dotrwały do naszych czasów z wyjątkiem tajemniczej hali między ulicą Pochyłą a Tęczową...


Zakończenie
Mam nadzieję że kiedyś uda mi się rozwiązać zagadkę przebiegu nieistniejących już torów tramwajowych przy południowej stronie ulicy Tęczowej. Na zakończenie 6 map przedstawiających okolice ulicy Tęczowej w różnych latach.

Zdjęcie nr 4

Zdjęcie nr 5

/ / / /
/ / / /
/ / / /
/ / / / /
/ / / / /
stef, stefan łęczycki | 2005-10-01 21:00:31
artykul jest super, wielkie dzieki. Tylko za dużo literówek na niemieckiej wersji mapy.
puszyk | 2008-10-26 13:46:37
dzieki za tyle poszukiwac. Mnie teczowa tez fascynuje. Pamietam jeszcze lampy gazowe...
kate16 | 2008-06-15 19:26:54
NO no Wratislaviae Amici na salonach ; )))))
ToMeK | 2005-10-02 20:17:05
Bardzo ciekawy i profesjonalnie przygotowany artykuł. Mam natomiast trochę inną teorię jeśli chodzi o torowisko i pętlę na terenie dawnej giełdy i zakładów po południowej stronie ul. Tęczowej. Uważam, że to totowisko powstało w tym samym okresie co cała opisywana trasa, czyli w 1928r. Świadczy o tym starszy niż na ul. Szpitalnej rodzaj szyn i niedokończony fragment ze zdjęcia . W roku 1943 wymieniono jedynie szyny na ulicy Szpitalnej i Zdrowej i wyeksploatowane zwrotnice, dlatego ta data widnieje na pokrywie. Na zdjęciu widać, że szyny w obrębie zwrotnicy są nowszego typu, podobnie jak na ulicach Szpitalnej i Zdrowej. Na pętli na terenie zakładów szyny są starsze , . Szyny starszego typu mają grubszą (nie znam fachowej nazwy) krawędź obudowy rowka - widać to dobrze na tym zdjęciu i . Szyny pochodzące z przełomu lat 30-40' krawędź tą mają węższą : . Ale to tylko moja teoria :)
Neo[EZN] | 2005-10-02 20:32:12
Jest właśnie równie prawdopodobne że torowiska tramwajów towarowych powstały w 1928 roku. Zauważyłem że szyny są innego typu ale istnieją torowiska wybudowane przed 1928 rokiem i posiadają tory innego typu (węższa krawędź szyny) - jak na przykład torowisko na ulicy Kotlarskiej od Odrzańskiej do Kuźniczej, wyłączone z ruchu w połowie lat 20, podobnie jak północny tor na ulicy Ruskiej czy południowy na Wita Stwosza. Do tego można dorzucić jeszcze wyłączony ok.1930 roku tor na pl.Hirszfelda i na Zaporoskiej - tu też krawędź szyny jest wąska. Z szeroką krawędzią szyny spotkałem się jedynie na pl.Strzeleckim i na pl.Powstańców Śląskich - wylot Sudeckiej i na Tęczowej. Może to szyny z jakichś "zapasów" albo wymontowane z innego miejsca. Myślę że dużo wyjaśniłoby odkopanie pokrywy zwrotnicy, która kryje się pod tym trawnikiem: Ciekawy jest też ten ucięty tor w podanym wyżej linku - może faktycznie to niedokończony odcinek, może tor odstawczy... po bruku nie idzie poznać czy był po wojnie przekładany - można w to nawet wątpić...
Neo[EZN] | 2005-10-02 20:36:34
Zauważyłem jeszcze coś - na mapie z 1937 roku widać że na południowym placu była bocznica - na kolejnych mapach widać że na północ od bocznicy była z kolei budowla. Widać że ta budowla powstała po 1930 roku - myślę że to była rampa przeładunkowa, coś podobnego do tej z ulicy Szpitalnej. Z jednej strony pociągiem przywożono towar a z drugiej ładowano go do wagonów tramwaju towarowego. Może po tej bocznicy jest jeszcze jakiś ślad - trzeba by się było przyjrzeć brukowi na ulicy Tęczowej.
gosc_nty | 2006-03-27 12:38:44
faktycznie
Neo[EZN] | 2006-03-27 19:59:29
No tak ale co daje nam zdjęcie tego budynku?
gosc_nty | 2006-03-28 13:35:33
nie budynku, ale torow przed nim
ref-humbold | 2012-12-26 14:10:12
Na zdjęciach satelitarnych z Google widać tę bocznicę - dwa tory tuż przy wyjeździe torów tramwajowych (pętli) z targowiska.
jacmil | 2006-06-04 17:58:17
Tam była jakaś fabryka (stąd bocznica kolejowa), dokładnie na miejscu gdzie jest teraz 16-piętrowy budynek i teren szkoły na pl. Legionów.
Aga | 2006-02-27 17:19:34
dzisiaj zaczeli rozbiórkę hali przy ulicy pochyłej, zdrowej i tęczowej na jej miejscu ma stanąć jakiś apartamętowiec więc muszą rozebrać tę halę i uprzątnąć gruzowisko by wybudować fundamenty zanim to nastąpi mozna by się dowiedzieć o przebiegu lini torowiska na owej wyburzanej hali ....
Neo[EZN] | 2006-02-27 17:26:31
Ta hala jest współczesna a plac wokół hali jest wybetonowany i nie ma śladów bruku. Jedyna możliwość jest taka, że bruch zachował się pod betonem co jest możliwe bo betonowy placyk znajduje się kilkadziesiąt centrymetrów powyżej poziomu gruntu przy Tęczowej.
Aga | 2006-02-27 17:57:36
będą musieli ten beton chyba musieli zniszczyć by wykopać te fundamenty to sie zobaczy czy jest pod tym bruk ale chyba nie zresztą, pójde na spacer to sie przyjrze temu :)
Aga | 2006-02-27 17:58:42
kurcze ślepa jestem i powtarzam sie jeszcze:)
paki | 2008-11-12 23:29:00
Świetny artykuł:) Dręczy mnie natomiast takie pytanie i może będziesz znał na nie odpowiedź. Otóż, we Wrocławiu kursują dodatki cmentarne na Wszystkich Świętych oznaczone jako E1do E9. Skąd wzięło się to "E"? Słyszałem teorię, że to ma jakiś związek jeszcze z niemieckim Wrocławiem, ale nikt dokładniej nie potrafił mi tego wyjaśnić.
Neo[EZN] | 2008-11-13 08:49:31
Przed wojną linie oznaczone E, czy np. 2E itd... to były bodajże jakieś linie szczytowe, okresowe, kursujące tylko w danych dniach i godzinach. Po wojnie tak samo oznaczano specjalne tramwaje na jakieś ważne imprezy - np. do Opery a później również oznaczano tak linie kursujące w okresie 1 listopada. I tak zostało do dzisiaj - linie E to linie okresowe - nie tylko te które widzimy w okolicach cmentarzy ale i również w czasie jakichś ważnych imprez. Być może oznaczenie jest takie samo jak przed wojną dlatego, że tuż po wojnie numerki z liniami na tramwajach (takie czarne podświetlane kółeczka) były te same co przed wojną i może mieli w magazynie takie kółeczka z literą E i z nich skorzystali :)
bonczek/hydroforgroup/ | 2008-06-15 13:47:26
Co oznaczają biało-niebieskie flagi?
U.N. | 2008-11-17 22:29:58
Obiekty były puste, przygotowane na dodanie zdjęć, zniknęły. Może ktoś inny tam sprzątał.
iza.p. | 2008-11-19 09:47:55
a czy jest szansa na no, aby je ponownie wsadzić? (tzn obiekty wchodzące w skład zespołu pocysterskiego)
m...k | 2009-09-28 08:08:00
U Niemców też czasami spotyka się obecnie linie typu E1 czy EV1 - oznacza to ni mniej ni więcej "ruch zastępczy" - Ersatzverkehr